อิหม่ามบุคอรีสังกัดมัซฮับชาฟิอีจริงหรือ?

มีท่านผู้รู้บางกลุ่มได้ฟัตวา ว่า อิหม่ามบุคอรี สังกัดมัซฮับชาฟิอี ข้อเท็จจริงเป็นอย่างไร มาดูข้อเท็จจริงต่อไปนี้

คำถาม

وَسُئِلَ أَيْضًا - رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ - هَلْ الْبُخَارِيُّ، وَمُسْلِمٌ، وَأَبُو داود، والترمذي، والنسائي، وَابْنُ ماجه، وَأَبُو داود الطيالسي، والدارمي، وَالْبَزَّارُ، والدارقطني، والبيهقي، وَابْنُ خزيمة، وَأَبُو يَعْلَى الْمُوصِلِيُّ هَلْ كَانَ هَؤُلَاءِ مُجْتَهِدِينَ لَمْ يُقَلِّدُوا أَحَدًا مِنْ الْأَئِمَّةِ، أَمْ كَانُوا مُقَلِّدِينَ ؟ وَهَلْ كَانَ مِنْ هَؤُلَاءِ أَحَدٌ يَنْتَسِبُ إلَى مَذْهَبِ أَبِي حَنِيفَةَ ؟ .....

ท่านชัยคุลอิสลาม อิบนุตัยมียะฮ(ร.ฎ) ถูกถามว่า “ อัลบุคอรี ,มุสลิม ,อบูดาวูด ,อัตติรมิซีย์ , อัลนะสาอีย์ ,อิบนุมายะฮ ,อัดดาริมีย์ ,อัลบัซซาร ,อัดดารุลกุฏนีย์ ,อัลบัยฮะกีย์ ,อิบนุคุซัยมะฮ ,อบุลยะอฺลา อัลมูศิลีย์ ว่า พวกเขาเหล่านี้ เป็นมุจญตะฮิด ไม่ตักลิดตามคนหนึ่งคนจากบรรดาอิหม่าม หรือว่าพวกเขาเป็นผู้ที่ตักลิดตาม? และ มีคนหนึ่งคนใดจากพวกเขาเหล่านี้ สังกัดมัซฮับอบีหะนีฟะฮบ้าง ?


คำตอบ

فَأَجَابَ : الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ . أَمَّا الْبُخَارِيُّ وَأَبُو داود فَإِمَامَانِ فِي الْفِقْهِ مِنْ أَهْلِ الِاجْتِهَادِ .
وَأَمَّا مُسْلِمٌ والترمذي والنسائي وَابْنُ ماجه وَابْنُ خزيمة وَأَبُو يَعْلَى وَالْبَزَّارُ وَنَحْوُهُمْ ؛ فَهُمْ عَلَى مَذْهَبِ أَهْلِ الْحَدِيثِ لَيْسُوا مُقَلِّدِينَ لِوَاحِدِ بِعَيْنِهِ مِنْ الْعُلَمَاءِ وَلَا هُمْ مِنْ الْأَئِمَّةِ الْمُجْتَهِدِينَ عَلَى الْإِطْلَاقِ بَلْ هُمْ يَمِيلُونَ إلَى قَوْلِ أَئِمَّةِ الْحَدِيثِ كَالشَّافِعِيِّ وَأَحْمَد وَإِسْحَاقَ وَأَبِي عُبَيْدٍ وَأَمْثَالِهِمْ، وَمِنْهُمْ مَنْ لَهُ اخْتِصَاصٌ بِبَعْضِ الْأَئِمَّةِ كَاخْتِصَاصِ أَبِي داود وَنَحْوِهِ بِأَحْمَدَ بْنِ حَنْبَلٍ وَهُمْ إلَى مَذَاهِبِ أَهْلِ الْحِجَازِ - كَمَالِكِ وَأَمْثَالِهِ - أَمْيَلُ مِنْهُمْ إلَى مَذَاهِبِ أَهْلِ الْعِرَاقِ - كَأَبِي حَنِيفَةَ وَالثَّوْرِيِّ –

เขาตอบว่า “บรรดาการสรรเสริญ เป็นสิทธิของอัลลอฮ พระผู้อภิบาลแห่งสากลโลก
สำหรับ บุคอรี และอบูดาวูด คือ ทั้งสองเป็นอิหม่ามใน ด้านฟิกฮ เป็นส่วนหนึ่งจากนักอิจญติฮาด (หมายถึงมุจญตะฮิด)

สำหรับ มุสลิม , อัตติรมิซีย์ , อัลนะสาอีย์ ,อิบนุมายะฮ ,อิบนุคุซัยมะฮ ,อบูยะอฺลา ,อัลบัซซาร และ ที่เหมือนกับพวกเขา ,พวกเขา อบู่บนมัซฮับ นักหะดิษ พวกเขาไม่ใช่ผู้ตักลิดตาม คนหนึ่งคนใดจากบรรดาอุลามาอฺเป็นการเฉพาะเจาะจง และพวกเขาไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งจากบรรดาอิหม่ามมุจญตะฮิด โดยเอกเทศ(มุฏลัก) แต่ทว่า พวกเขาเอนเอียงไปสู่ ทัศนะของ อิหม่ามหะดิษ เช่น ชาฟิอี ,อะหมัด,อิสหาก,อบีอุบัยดฺ และบรรดาผู้ที่อยู่ในระดับเหมือนกับพวกเขา และส่วนหนึ่งจากพวกเขา คือ ผู้ที่ เจาะจง ด้วบบรรดาอิหม่ามบางคน เช่น การเจาะจงของอบูดาวูด และ ผู้ที่ทำนองเดียวกับเขา ด้วยมัซฮับ อะหมัด บิน หัมบัล และ พวกเขาเอนเอียงไปสู่บรรดามัซฮับอะฮลุลฮิญาซ เช่น มาลิกและบรรดาผู้ที่อยู่ระดับเหมือนกับเขา และส่วนหนึ่งจากพวกเขา เอนเอียงไปสู่บรรดามัซฮับ อะฮลุลอิรอ็ก เช่น อบีหะนีฟะฮและอัษเษารีย - ดู มัจญมัวะอัลฟะตาวา เล่ม 20 หน้า 40

>>>>>>>>

จากคำตอบของอิบนุตัยมียะฮ(ร.ฮ)ข้างต้น แสดงให้เห็นว่า อิหม่ามบุคอรี เป็นมุจญตะฮีดในทางฟิกฮท่านหนึ่ง ไม่ได้ผูกขาดมัซฮับหนึ่งมัซฮับใดเป็นการเฉพาะ

والله أعلم بالصواب

........................
อะสัน หมัดอะดั้ม