คำว่าทิศและสถานที่เกี่ยวกับอัลลอฮคืออะไร

มีเว็บไซด์หนึ่งได้อ้างว่า ปราชญ์อะฮลุสสุนนะฮ ทั้งหมดมีมติว่า อัลลอฮ ไม่มีสถานที่
โดยอ้าง

ท่านอิมามอับดุลกอฮิร บิน ฏอฮิร บิน มุหัมมัด อัล-บัฆดาดีย์ เสียชีวิตในปีที่ 429 ฮ.ศ. ท่านได้กล่าวว่า ..

واجمعوا على انه لا يحويه مكان ولا يجرى عليه زمان خلاف قول من زعم من الشهامية والكرامية انه مماس لعرشه وقد قال امير المؤمنين على رضي الله عنه ان الله تعالى خلق العرش اظهارا لقدرته لا مكانا لذاته وقال ايضا قد كان ولا مكان وهو الآن على ما كان

“ปราชญ์อะฮฺลิสสุนะฮฺฯ ทั้งหมดมีมติเห็นตรงกันอย่างเป็นเอกฉันท์ว่า แท้จริงอัลลอฮฺ ตะอาลานั้น ไม่ทรงพึ่งพาสถานที่ใดๆ และพระองค์ไร้ซึ่งกาลเวลา(ไม่มีจุดเริ่มต้นและไม่มีจุดสูญสลาย) ซึ่งต่างจากคำกล่าวของพวกฮิชามียะฮฺและพวกกะรอมียะฮฺ ซึ่งพวกเขาเหล่านี้กล่าวว่า แท้จริงอัลลอฮฺ ตะอาลานั้น ทรงประทับแนบชิดอยู่บนบัลลังก์ของพระองค์ และแท้จริงท่านเคาะลีฟะฮฺ อะลีย์(ร.ด.) ได้กล่าวว่า แท้จริงอัลลอฮฺ ตะอาลา นั้น ทรงสร้างบัลลังก์(العرش) ขึ้นมา เพื่อให้สรรพสิ่งทั้งหลายได้ประจักษ์ถึงอนุภาพอันยิ่งใหญ่ของพระองค์ ซึ่งพระองค์มิได้สร้างมันขึ้นมาเพื่อเป็นสถานที่ให้กับพระองค์ และท่านอะลีย์(ร.ด.) ยังได้กล่าวอีกว่า แท้จริงอัลลอฮฺ ตะอาลานั้น ทรงมีมาแต่เดิมแล้ว โดยปราศจากการมีสถานที่พักพิง และ ณ.ตอนนี้พระองค์ก็ยังคงมีอยู่อย่างนั้น เสมือนกับที่พระองค์เคยมีมาแต่เดิม”
ดู ตำรา الفرق بين الفرق ประพันธ์โดย ท่านอิมามอับดุลกอฮิร บิน ฏอฮิร บิน มุหัมมัด อัล-บัฆดาดีย์ หน้าที่ 292
…………….

ชี้แจง
ก่อนอื่นขอชี้แจงว่า ผู้เขียนตำราเล่มนี้คือ ท่านอิมามอับดุลกอฮิร บิน ฏอฮิร บิน มุหัมมัด อัล-บัฆดาดีย์ ( ฮ.ศ 249) มีชื่อภาษาอาหรับว่า

أبو منصور عبد القاهر البغدادي الأشعري

ท่านผู้นี้ เป็นอย่างไร มีแนวคิดในเรื่องอะกีดะฮแบบใด ผมจะไม่ขอวิจารณ์ แต่สามารถศึกษาประวัติท่านผู้นี้ได้ ที่ผมชี้แจงประเด็นนี้ เพราะ
อาชาอิเราะฮบางกลุ่มพยายามเอาคำพูดท่านอับดุลกอฮีร มาปฏิเสธการอยู่เบื้องสูงของอัลลอฮ และมาตัดสินว่า คนที่เขาเรียกว่าวะฮบีย์ เชื่อว่า อัลลอฮอยู่บนอะรัช เป็นการให้สถานที่แก่อัลลอฮ เป็นอะกีดะฮที่ลุ่มหลง

ความจริง คนที่เอามาอ้างยังไม่เข้าใจคำว่า “อยู่บน อะรัช และ อยู่บนฟ้า ตามที่อัลกุรอ่านและหะดิษ เลย มาดูคำอธิบายต่อไปนี้

ชัยคุลอิสลาม อิบนุตัยมียะฮ (ร.ฮ) อธิบายว่า

فمن قال: الباري في جهة وأراد بالجهة أمرا موجودا فكل ما سواه مخلوق له في جهة بهذا التفسير فهو مخطئ، وإن أراد بالجهة أمرا عدميا وهو ما فوق العالم، وقال: إن الله فوق العالم فقد أصاب، وليس فوق العالم موجود غيره فلا يكون سبحانه في شيء من الموجودات''

และผู้ใด กล่าวว่า พระเจ้าผู้ทรงสร้าง อยู่ในทิศ และ ด้วยคำว่า "ทิศ" เขาหมายถึง สิ่งที่มีอยู่ และทุกสิ่งนอกเหนือจากอัลลอฮ คือ มัคลูคของพระองค์ ที่อยู่ในทิศ ด้วยการอธิบายนี้ มันคือ สิ่งที่ผิดพลาด
และถ้าคำว่า “ทิศ” เขาหมายถึง สิ่งที่ไม่มี และมัน คือสิ่งที่อยู่เหนือ อาลัม และเขากล่าวว่า “แท้จริง อัลลอฮ อยู่เหนือ อาลัม (หนือสากลจักรวาลทั้งหมด) แน่นอน เขาถูกต้อง และ เหนืออาลัมนั้น ไม่มีสิ่งใดที่มีอยู่ อื่นจากอัลลอฮ และอัลลอฮ ซ.บ. ไม่ได้อยู่ในสิ่งใดจากบรรดาสิ่งที่มีอยู่ – ดู มินฮาจญอัสสุนนะฮ เล่ม 1 หน้า 250

จากคำอธิบายของอิบนุตัยมียะฮ หมายถึง อัลลอฮอยูทิศเบื่องสูง ไม่ใช่ทิศที่เป็นมัคลูค และอัลลอฮไม่ได้อยู่ในสิ่งใดที่มีอยู่ ไม่ได้อยู่ในอาลัม แต่อยู่เหนืออาลัม
ในมัจญมัวะอัลฟะตาวา ท่านอิบนุตัยมียะฮอธิบายตอนหนึ่งว่า

وَمَعْلُومٌ أَنَّهُ لَيْسَ فِي النَّصِّ إثْبَاتُ لَفْظِ الْجِهَةِ وَلَا نَفْيُهُ كَمَا فِيهِ إثْبَاتُ الْعُلُوِّ وَالِاسْتِوَاءِ وَالْفَوْقِيَّةِ وَالْعُرُوجِ إلَيْهِ وَنَحْوُ ذَلِكَ وَقَدْ عُلِمَ أَنَّ مَا ثَمَّ مَوْجُودٌ إلَّا الْخَالِقَ وَالْمَخْلُوقَ وَالْخَالِقُ مُبَايِنٌ لِلْمَخْلُوقِ - سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى - لَيْسَ فِي مَخْلُوقَاتِهِ شَيْءٌ مِنْ ذَاتِهِ ; وَلَا فِي ذَاتِهِ شَيْءٌ مِنْ مَخْلُوقَاتِهِ . فَيُقَالُ لِمَنْ نَفَى الْجِهَةَ : أَتُرِيدُ بِالْجِهَةِ أَنَّهَا شَيْءٌ مَوْجُودٌ مَخْلُوقٌ ؟ فَاَللَّهُ لَيْسَ دَاخِلًا فِي الْمَخْلُوقَاتِ أَمْ تُرِيدُ بِالْجِهَةِ مَا وَرَاءَ الْعَالَمِ ؟ فَلَا رَيْبَ أَنَّ اللَّهَ فَوْقَ الْعَالَمِ مُبَايِنٌ لِلْمَخْلُوقَاتِ

และเป็นที่รู้กันว่า ไม่มีในตัวบท(หลักฐาน) ที่ยืนยัน คำว่า “ทิศ” และไม่มีในตัวบทที่ปฏิเสธคำว่า “ทิศ” ดังเช่น สิ่งที่มีในตัวบท (หลักฐาน) ยืนยัน การอยู่เบื้องสูง ,การสถิตอยู่ ,การอยู่เบื้องบน , การขึ้นไปยังพระองค์ และในทำนองนั้น และแน่นอน ก็จะถูกรู้ว่า ณ ที่นั้น ไม่มีสิ่งที่มีอยู่ นอกจาก ผู้สร้างและผู้ที่ถูกสร้าง และ พระเจ้าผู้สร้างนั้น แยกจากผู้ถูกสร้าง ,มหาบริสุทธิ์ พระองค์ผู้ทรงสูงส่ง ไม่มีสิ่งใดจากซาตของพระองค์ อยู่ในบรรดา มัคลูคของพระองค์ และไม่มีสิ่งใดจากบรรดามัคลูคของพระองค์ อยู่ในซาต(ตัวตน)ของพระองค์

ดังนั้น จะถูกกล่าวแก่ ผู้ที่ปฏิเสธคำว่า “ทิศ” ว่า คำว่าทิศ ท่านหมายถึง สิ่งที่มีอยู่ ที่ถูกสร้าง ใช่ไหม ? ดังนั้นอัลลอฮนั้น ไม่ได้อยู่ในบรรดามัคลูค หรือ ด้วยคำว่าทิศ ท่านหมายถึง สิ่งที่นอกเหนืออาลัม ใช่ไหม? ดังนั้น ไม่ต้องสงสัยเลยว่า อัลลอฮ ทรงอยู่เหนืออาลัม แยกจากบรรดามัคลูค – มัจญมัวะฟาตาวา เล่ม 3 หน้า 41

อิบนุอุษัยมีนอิบนุอะษัยมีน กล่าวว่า
" فالجهة إثباتها لله فيه تفصيل، أما إطلاق لفظها نفيا وإثباتا فلا نقول به ؛ لأنه لم يرد أن الله في جهة، ولا أنه ليس في جهة، ولكن نفصل ، فنقول : إن الله في جهة العلو؛ لأن الرسول صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قال للجارية: (أين الله؟) وأين يستفهم بها عن المكان؛ فقالت: في السماء

แล้วคำว่าทิศ ที่รับรองมันแก่อัลลอฮนั้น มีรายละเอียดในมัน ,สำหรับการกล่าวมันอย่างกว้างๆ ในเชิงปฏิเสธ และ การรับรองนั้น เราจะไม่กล่าวด้วยมัน เพราะแท้จริง มันไม่มีรายงานว่า อัลลอฮอยู่ในทิศใดๆ และไม่มีรายงานว่า พระองค์ไม่ได้อยู่ในทิศใดๆ แต่เราะจะแจกแจกรายละเอียด โดยเรากล่าวว่า “ แท้จริงอัลลอฮอยู่ในทิศเบื้องสูง เพราะแท้จริงรซูลุลลอฮ ศอ็ลฯ กล่าวแก่ทาสหญิงคนนั้นว่า (อัลลอฮอยู่ใหน? )คำว่า “อยู่ใหน “ นั้น มันถูกขอทราบด้วยมันเกี่ยวกับสถานที่ แล้วนางกล่าวตอบว่า “อยู่บนฟ้า” – อัลเกาลุลมุฟีด อะลากิตาบิตเตาฮีด เล่ม 2 หน้า 543

ท่านอับดุลเกาะดีร อัลญัยลานีย์ นักวิชาการตะเศาวูฟ กล่าวว่า

وهو بجهة العلو مستو على العرش، محتو على الملك، محيط علمه بالأشياء، {إليه يصعد الكلم الطيب والعمل الصالح يرفعه})

และพระองค์อยู่ทิศเบื้องสูง ทรงเป็นผู้สถิตเหนือบัลลังค์ ทรงเป็นผู้มีอำนาจเหนือการปกครอง ความรู้ของพระองค์ ครอบคลุมบรรดาสรรพสิ่ง (บรรดาถ้อยคำ ที่ดีจะ (ถูกพา) ขึ้นสู่พระองค์ และการงานที่ดีก็จะ (ถูก) ยกขึ้น เช่นกัน” (ฟาฏิร/10) –

ดู الغنية لطالبي طريق الحق لعبد القادر الجيلاني (ج1 ص121 و123

>>>>>>>>>>>>>
จากรายละเอียดข้างต้น แสดงให้เห็นชัดเจนว่า ผู้ที่ถูกกล่าวหาว่า “วะฮบีย” ไม่ได้เชื่อว่า อัลลอฮ อยู่ในมัคลูค อาศัยสถานที่ที่เป็นมัคลูค และนั่งอยู่บนมัคลูค แต่ทรงอยู่เบื้องสูงเหนือมัคลูค แยกเป็นอิสระจากมัคลูค ดังหลักฐานมากมายจากอัลกุรอ่าน,อัสสุนนะฮและทัศนะปราชญ์สะลัฟ

والله اعلم بالصواب

.....................
อะสัน หมัดอะดั้ม