อิหม่ามอัซซะฮะบีย์ (ฮ.ศ 673-748 )กล่าว เกี่ยวกับอิหม่ามอบูหะซัน อัลอัชอะรีย์ ว่า
وَقَدْ أَلَّفَ كِتَابًا سَمَّاهُ : " الْإِبَانَةَ " ، يَقُولُ فِيهِ : فَإِنْ قِيلَ : فَمَا الدَّلِيلُ عَلَى أَنَّ لِلَّهِ وَجْهًا وَيَدًا ؟ قَالَ : قَوْلُهُ : وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ وَقَوْلُهُ : مَا مَنَعَكَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ فَأَثْبَتَ تَعَالَى لِنَفْسِهِ وَجْهًا وَيَدًا . . . إِلَى أَنْ قَالَ : فَإِنْ قِيلَ : فَهَلْ تَقُولُونَ : إِنَّهُ فِي كُلِّ مَكَانٍ ؟ قِيلَ : مَعَاذَ اللَّهِ ! بَلْ هُوَ مُسْتَوٍ عَلَى عَرْشِهِ كَمَا أَخْبَرَ فِي كِتَابِهِ
และแท้จริงเขา(อบูลหะซัน)ได้แต่งตำรา เขาได้ตั้งชื่อมันว่า “อัลอิบานะฮ” โดยเขาได้กล่าวในตำรานั้นว่า “หากถูกกล่าวว่า “อะไรคือหลักฐาน ว่าแท้จริงอัลลอฮทรงมีพระพักต์และพระหัตถ์ ? เขากล่าวว่าคือ “คำตรัสของพระองค์ที่ว่า
وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ
และพระพักตร์ของพระเจ้าของเจ้าเท่านั้นที่จะยังคงเหลืออยู่”
,คำตรัสของพระองค์ ที่ว่า
مَا مَنَعَكَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ
อะไรเล่าที่ขัดขวางเจ้ามิให้เจ้าสุญูดต่อสิ่งที่ข้าได้สร้างด้วยมือทั้งสองของข้า ?
เพราะพระองค์ทรง ยืนยัน ใบหน้าและ มือ แก่ตัวพระองค์เอง
.....จนถึงที่เขา(อะบูลหะซัน)กล่าวว่า “แล้วถ้าถูกกล่าวว่า “พวกท่านจะกล่าวว่า “แท้จริงพระองค์อยู่ในทุกๆสถานที่ใช่ไหม? ก็จะถูกกล่าว(หมายถึงให้กล่าวตอบว่า)ว่า “ขอความคุ้มครองต่ออัลลอฮด้วยเถิด ! แต่ทว่า พระองค์คือผู้ทรงสถิตอยู่บน บัลลังค์ของพระองค์ ดังที่ทรงบอกในคัมภีร์ของพระองค์ - ดู สิยะรุอะลามอัลนุบะลาอฺ เล่ม 17 หน้า 558
..........
ข้างต้น ชัดเจนว่า อะกีดะฮอิหม่ามอบูหะซัน อัลอัชอะรีย์ แตกต่างจาก อะกีดะฮอาชาอิเราะฮยุคหลังอย่างสิ้นเชิง เพราะ อาชาอิเราะฮยุคหลัง ไม่ยอมรับในความหมายตามที่ทรงตรัสไว้ตามที่ปรากฏในตัวบท จึงตีความ(ตะวีล) ให้กินกับปัญญา
การยืนยันตามที่อัลลอฮ และนบีบอกนั้น ไม่ถือว่า เป็นการตัจบีฮ และตัขซ๊ม เพราะผู้ยืนยันไม่ได้เปรียบอัลลอฮกับมัคลูคครับ ท่านอิสหาก บิน รอฮาวียะฮ ปราชญ์ชาวสะลัฟ (ฮ.ศ 161 - 238 )กล่าวว่า
إِنَّمَا يَكُونُ التَّشْبِيهُ إِذَا قَالَ يَدٌ كَيَدٍ أَوْ مِثْلُ يَدٍ
أَوْ سَمْعٌ كَسَمْعٍ أَوْ مِثْلُ سَمْعٍ. فَإِذَا قَالَ سَمْعٌ كَسَمْعٍ أَوْ
مِثْلُ سَمْعٍ فَهَذَا التَّشْبِيهُ وَأَمَّا إِذَا قَالَ كَمَا قَالَ الله
تَعَالَى يَدٌ وَسَمْعٌ وَبَصَرٌ وَلَا يَقُولُ كَيْفَ وَلَا يَقُولَ مِثْلُ سَمْعٍ
وَلاَ كَسَمْعٍ فَهَذَا لَا يَكُونُ تَشْبِيهًا وَهُوَ كَمَا قَالَ الله تَعَالَى
فِى كِتَابِهِ: { لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ
การตัชบีฮฺ(เปรียบกับมัคลูก)นั้นคือการที่เรากล่าวว่า
พระหัตถ์ของอัลลอฮฺก็เหมือนกับมือของฉันหรือใกล้เคียงกับมือของฉัน
หรือการที่เขากล่าวว่า
พระองค์อัลลอฮฺได้ยินเหมือนกับที่ฉันได้ยินหรือคล้ายกับที่ฉันได้ยิน
แบบนี้แหละที่เขาเรียกว่าตัชบีฮฺ
แต่หากเป็นการกล่าวในสิ่งที่อัลลอฮฺได้ทรงตรัสไว้แล้ว เช่น พระหัตถ์, ทรงสดับฟัง,
ทรงทอดพระเนตร พร้อมกับไม่ถามว่ามันเป็นอย่างไรแบบไหน
ตลอดจนไม่กล่าวว่าอัลลอฮฺได้ยินเหมือนกับฉันได้ยิน
ดังนั้นแบบนี้ไม่เป็นการตัชบีฮฺต่ออัลลอฮฺตะอาลา
พระองค์กล่าวไว้ในคัมภีร์ของพระองค์ว่า
ไม่มีสิ่งใดเสมอเหมือนหรือคล้ายคลึงกับพระองค์แท้จริงพระองค์คือผู้ทรงได้ยินและทรงเห็น”
(หนังสือ สุนันอัตติรมิซีย์ เล่ม 3 หน้าที่ 50-51)
……………………
เพราะฉะนั้น
การที่เราเชื่อ ตามที่อัลลอฮทรงบอกว่า ทรงมี พระหัตถ์ หรือ สิฟัตอื่นๆ
ตามที่ทรงบอกไว้ ไม่ใช่ว่า เป็นการเปรียบเทียบกับมัคลูค หรือ มีรูปร่างเหมือนมัคลูค อย่างที่อาชาอิเราะญิฮาด อักซอกล่าวหา
เพราะพระองค์ทรงบอกไว้แล้วว่า
لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ
الْبَصِيرُ
ไม่มีสิ่งใดเสมอเหมือนกับพระองค์แท้จริงพระองค์คือผู้ทรงได้ยินและทรงเห็น
والله أعلم بالصواب
...................................
Ah-lulquran Was-sunnah
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น