คนเดินทางอนุญาตให้ละหมาดย่อ อย่างเดียวหรือทั้งย่อและรวมใช่หรือไม่ ?

 


คำถาม เมื่อเราละหมาดย่อในขณะเดินทาง จำเป็นหรือไม่ว่าจะต้องละหมาดรวมด้วย หรือเราสามารถเลือกได้ว่าจะละหมาดรวมหรือไม่ก็ได้?

คำตอบ สิ่งสำคัญที่จะต้องเข้าใจก่อนก็คือ  การรวมละหมาดไม่ได้สัมพันธ์กับการย่อละหมาด แต่การรวมละหมาดสัมพันธ์กับเรื่องความจำเป็น เมื่อใดก็ตามที่มุสลิมคนหนึ่งเกิดความจำเป็นขึ้นไม่ว่าเขาจะอยู่ในสภาพเดินทางหรือไม่ก็ตาม เขาก็สามารถละหมาดรวมได้
            ด้วยเหตุนี้เองเมื่อฝนตกหนักหรือลมเย็นพัดแรงจัดในฤดูหนาว ทำให้เกิดความยากลำบากในการกลับมามัสญิดเพื่อละหมาดในเวลาต่อไป ศาสนาก็ให้มุสลิมละหมาดรวมได้  หรือกระทั่งว่าเกิดความกลัวว่าจะเกิดความเสียหายกับทรัพย์สินหรือเหตุอื่นๆทำนองนี้ ก็อนุญาตให้ละหมาดรวมได้ ทั้งนี้ตามหลักฐานที่ปรากฏในเศาะฮีฮฺ มุสลิม รายงานจากท่านอับดุลลอฮฺ อิบนุ อับบาส ได้กล่าวว่า

جَمَعَ رَسُولُ اللَّهِ ‏ ‏صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ‏ ‏بَيْنَ الظُّهْرِ وَالْعَصْرِ
 وَالْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ ‏ ‏بِالْمَدِينَةِ ‏ ‏فِي غَيْرِ خَوْفٍ وَلَا مَطَرٍ....
‏قِيلَ ‏ ‏لِابْنِ عَبَّاسٍ ‏ ‏مَا أَرَادَ إِلَى ذَلِكَ قَالَ أَرَادَ أَنْ لَا ‏ ‏يُحْرِجَ ‏ ‏أُمَّتَهُ  

ท่านเราะซูล  ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะ ซัลลัม  ได้รวมละหมาดระหว่างดุฮฺริกับอัศริ  และระหว่างมัฆริบกับอีชาอ์ ในเมืองมะดีนะฮฺ โดยมิใช่เนื่องจากความกลัว หรือฝนตก  ...มีผู้ถามอิบนุ อับบาสว่า ท่านนบีศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะ ซัลลัม  ต้องการอย่างไรในเรื่องนี้  เขาตอบว่า ท่านต้องการไม่ให้เกิดความลำบากแก่ประชาชาติของท่าน
       
            ดังนั้นความจำเป็นหรือความยากลำบากเป็นเหตุผลของการละหมาดรวม ถ้ามีก็ละหมาดรวมได้แต่ถ้าไม่มีก็ละหมาดรวมไม่ได
้
            และในการเดินทางนั้นถือว่ามีความยากลำบากและขาดความสะดวกในหลายประการ จึงอนุญาตให้ผู้เดินทางละหมาดรวมได้ ไม่ว่าในขณะเดินทางหรือจะพักอยู่ที่จุดหมายปลายทางแล้ว  เพียงแต่ว่าในขณะกำลังเดินทางการละหมาดรวมนั้นดีกว่า แต่ถ้าถึงจุดหมายปลายทางแล้วการไม่ละหมาดรวมย่อมดีกว่า

            ทั้งนี้มีข้อยกเว้นอยู่ว่า หากท้องถิ่นอันเป็นปลายทางของผู้เดินทางคนนั้นมีการละหมาดญะมาอะฮฺ  ก็วาญิบให้เขาไปร่วมละหมาดญะมาอะฮฺ โดยละทิ้งการละหมาดรวมและละหมาดย่อ  แต่ถ้าเขาพลาดละหมาดญะมาอะฮฺ ก็ให้เขาละหมาดย่อโดยไม่ต้องรวม เว้นแต่มีเหตุจำเป็น(ก็ให้ละหมาดรวมด้วยได้)

.............................
อ้างอิง
อัลฟะตาวา อัลมุฮิมมะฮฺ ของชัยคฺ มุฮัมมัด บิน ศอลิฮฺ อัลอุษัยมีน หน้า 346

โดย อับดุศศอมัด อัน นัดวียฺ