นอกจากนี้ยังให้ความหมายอื่นได้อีก เช่น ทัศนะ/ความเห็น แนวทาง หลักการคำสอน
ความหมาย "มัซฮับ" ในทางการนำมาใช้ คือ
"เส้นทางหรือวิธีการที่ถูกกำหนดขึ้น โดยใครคนใดคนหนึ่ง หรือกลุ่มคนกลุ่มหนึ่ง ทั้งในหลักความเชื้อ การปฏิบัติ หุก่มข้อบัญญัติและอื่นๆ" (อัล-มัดค็อล อิลา ดิรอสะติล มะซาฮิบ วัล-มะดาริสิล ฟิกฮิยะฮฺ ของ ดร.อุมัร สุลัยมาน อัลอัชก็อร หน้า 48)
ในหนังสืออัล-มุอฺญัม อัล-วะสีฏ 1/317 ระบุว่า
"สำหรับบรรดาอุละมาอ์แล้ว มัซฮับ คือ กลุ่มความคิดและทฤษฎีทางวิชาการ ตลอดจนปรัชญาที่มีความเกี่ยวโยงสัมพันธ์กัน จนกลายเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันอย่างใกล้ชิด"
สำหรับมัซฮับในที่นี้เฉพาะมัซฮับฟิกฮฺ เกี่ยวข้องแค่เพียงหุก่มการปฏิบัติเท่านั้น ไม่รวมถึงเรื่องอากีดะฮฺ ในเรืองอากีดะฮฺจะไม่แบ่งออกเป็นมัซฮับชาฟิอีย์ หรือฮานาฟีย์ เพราะทั้งหมดอยู่ในระนาบอะกีดะฮฺเดียวกัน คือ อะกีดะฮฺอะฮฺลุสสุนนะฮฺ วัล-มาอะฮ์ ซึ่งเป็นต้นแบบมาจากบรรพชนสลัฟ
และสิ่งที่เป็นหุก่มนั่นเฉพาะปลีกย่อย ไม่ใช่ทั้งหมดที่สามารถเหมารวมอยู่ในเรื่องมัซฮับ ส่วนหุก่มที่หลักฐานของมันมีความชัดเจนอยู่แล้ว ทั้งสภาพของหลักฐานและความเข้าใจทึ่ได้รับจากหลักฐาน ก็ไม่เข้าข่ายที่มีทัศนะต่างแต่ละมัซฮับ เช่น ละหมาดฟัรฎู มัซฮับชาฟิอีย์จะหุก่มเป็นวาญิบ มัซฮับอื่นเป็นสุนัตไม่ได้ เพราะสิ่งดังกล่าวได้มีหุ่ก่มที่ชัดเจนแล้วในนอัลกุรอาน (อัล-มัดค็อล อิลา ดิรอสะติล มะซาฮิบ วัล-มะดาริสิล ฟิกฮิยะฮฺ ของ ดร.อุมัร สุลัยมาน อัลอัชก็อร หน้า 51)
والله أعلم بالصواب
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น