การนั่งตะชะฮฺฮุด เป็นปัญหาที่นักวิชาการมีความเห็นแตกต่างกันว่า การนั่งในตะชะฮฺฮุดเอาวัล(การนั่งอ่าน “อัตตะฮียาต”ครั้งแรกในละหมาดที่มีมากกว่า 2 ร็อกอะฮฺ ) และการนั่งในตะชะฮฺฮุดอะคีรฺ(การนั่งอ่าน “ตะฮียาต”ครั้งสุดท้ายก่อนจะให้สลาม) จะนั่งแบบอิฟติร็อช คือ การนั่งบนเท้าซ้ายและใช้เท้าขวายันพื้น ฝ่ามือทั้งสองตั้งอยู่บนข่าอ่อนทั้งสองข้าง ให้ปลานิ้วเสมอเข่า หรือจะนั่งแบบตะวัรรุก คือ การนั่งราบกับพื้นสอกเท้าซ้ายไว้ใต้ขาขวา และโผล่ปลายเท้าซ้ายออกมา ส่วนเท้าขวาให้ตั้งขึ้นโดยใช้นิ้วเท้ายันพื้นไว้ และมือทั้งสองตั้งอยู่บนขาอ่อนทั้งสองข้าง โดยให้ปลายนิ้วมือเสมอเข่า
อันเนื่องจากมีหะดิษอยู่หลายบทซึ่งล้วนแต่เป็นหะดิษเศาะเฮียะฮฺทั้งสิ้น
ซึ่งลักษณะการนั่งตะชะฮฺฮุดแบ่งออกเป็น 4 ทัศนะ ดังนี้
ทัศนะแรก
เห็นว่า การปฏิบัติตามสุนนะฮฺในการนั่งตะชะฮฺฮุด คือ นั่งแบบ “อิฟติร็อช” ในตะชะฮฮุดเอาวัล และนั่งแบบ “ตะวัรรุก” ในตะชะฮฺฮุดอะคีร ผู้ที่เห็นด้วยกับทัศนะนีคือ อิมามอัชชาฟิอีย์ ร่อหิมะฮุลลอฮฺ และผู้ตามทัศนะของท่าน โดยอาศัยหลักฐานอ้างอิงดังนี้
รายงานจากท่านมุฮัมมัด อิบนิ อัมรฺ อิบนิ อะฏ็ออฺ ขณะที่ท่านนั่งอยู่กับศอหสบะฮฺของท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม กลุ่มหนึ่ง โดยท่านกล่าวว่า
เราได้พูดถึงการละหมาดของท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม ท่านอบู ฮุมัยดฺ อัซซาอิดีย์ ก็ได้กล่าวว่า
“ฉันเป็นคนหนึ่งที่จำการละหมาดของท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม ได้แม้นยำว่าพวกท่าน ฉันเห็นท่านรสูล ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม ยกมือทั้งสองของท่านเสมอไหล่ ขณะที่ท่านตักบีรฺ และเมื่อท่านก้มรุกัวะอฺ ท่านก็ใช้มือทั้งสองจับแน่นที่หัวเข่าทั้งสองข้างของท่าน ให้แผ่นหลังของท่านตรงขนานกับพื้น และเมื่อท่านเงยขากรุกัวะฮฺ ท่านก็ยืนตรเพื่อให้ข้อกระดูกสันหลังแต่ละข้อนั้นได้อยู่ประจำที่ของมัน และเมื่อท่านสุญูด ท่านก็วางมือทั้งสองของท่านลงบนพื้น โดยมิได้ให้ท้องแขนนาบกับพื้นหรือให้แขนแนบชิดติดกับลำตัวแต่ประการใด และให้ปลายนิ้วเท้าทั้งสองข้างหันตรงไปทางทิศกิบละฮฺ และเมื่อท่านนั่งนั่งในร็อกอะฮฺที่สอง ท่านก็นั่งทับเท้าซ้ายของท่านและให้เท้าขวาตั้งตรง(นั่งแบบอิฟติร็อช) และเมื่อท่านนั่งในร็อกอะฮฺสุดท้าย ท่านก็นั่งแบบตะวัรุก” (บันทึกหะดิษโดยอิมามบุคอรีย์ อบูดาวูด อัลบัยฮะกีย์ และอัฏฏฮฮาวีย์)
ทัศนะที่ 2
การปฏิบัติตามสุนนะฮฺในการนั่งตะชะฮฺฮุด คือ นั่งแบบ “อิฟติร็อช” ทั้งในตะชะฮฮุดเอาวัล และในตะชะฮฺฮุดอะคีร ผู้ที่เห็นด้วยกับทัศนะนีคือ อิมามอบูฮะนีฟะฮฺ ร่อหิมะฮุลลอฮฺ และผู้ตามทัศนะของท่าน โดยอาศัยหลักฐานอ้างอิงดังนี้
รายงานจากท่านวาอิล อิบนุ ฮุจรฺ เล่าว่า
“
ท่านเห็นท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม กำลังละหมาดแล้วนั่งโดยให้เท้าซ้ายราบกับพื้น และนั่งบนเท้าซ้ายนั้น(นั่งแบบอิฟติร็อช)” (บันทึกหะดิษโดยอิมามอะหฺมัด อบูดาวุด และอันนะซาอีย์)
รายงานจากท่านริฟาอะฮฺ อิบนุ รอฟิอฺ เล่าว่า
ท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม ได้กล่าวแก่อาหรับชนบทคนหนึ่งว่า
“เมื่อท่านสุญูด ก็จงให้มั่น(มรฏอมะนีนะฮฺ) เมื่อท่านนั่ง ก็จงนั่งบนเท้าซ้ายของท่าน(นั่งแบบอิฟติร็อช)” (บันทึกหะดิษโดยอิมามอะหฺมัด)
ทัศนะที่ 3
เห็นว่า การปฏิบัติตามสุนนะฮฺในการนั่งตะชะฮฺฮุด คือ นั่งแบบ “ตะวัรรุก” ทั้งในตะชะฮฮุดเอาวัล และในตะชะฮฺฮุดอะคีร ผู้ที่เห็นด้วยกับทัศนะนีคือ อิมามมาลิก ร่อหิมะฮุลลอฮฺ และผู้ตามทัศนะของท่าน โดยอาศัยหลักฐานอ้างอิงดังนี้
รายงานจากอิมามมาลิก จากท่านยะฮฺยา อิบนิ สะอี๊ด เล่าว่า
(ท่านอิมามมาลิก ได้บันทึกหะดิษนี้ไว้ในหนังสือของท่านที่ชื่อ “อัลมุวัฏเฏาะอฺ)ท่านอัลกอซิม อิบนิ มุอัมมัด อธิบายให้ท่านยะฮฺยา และคนอื่นๆ ได้เห็นการนั่งจะชะฮฺฮุด โดยท่านได้นั่งก้นราบกับพื้น ให้เท้าซ้ายยื่นมาทางด้านขวา โดยให้เท้าขวาตั้งตรง และท่านอัลกอซิมก็กล่าวว่า“อย่างนี้แหละที่อับดุลลอฮฺ บุตรท่านอับดุลลอฮฺ บุตร อุมัร กระทำให้ฉันเห็น” และท่านยังกล่าวแก่ฉันว่า “บิดาของท่าน(ท่านอับดุลลอฮฺ อิบนิ อุมัร) เคยปฏิบัติเช่นนั้น”
ทัศนะที่ 4
เห็นว่า การปฏิบัติตามสุนนะฮฺในการนั่งตะชะฮฺฮุด คือ นั่งแบบ “อิฟติร็อช” ในละหมาดที่มี 2 ร็อกอะฮฺ แม้ว่าจะเป็นตะชะฮฺฮุดอะคีรก็ตาม เช่น ละหมาดศุบฮฺ ละหมาดอีด ละหมาดวันศุกร์ แต่หากเป็นละหมาด 3 หรือ 4 ร็อกอะฮฺ ก็ให้นั่งแบบ “อิฟติร็อช” ใตะชะฮฮุดเอาวัล และนั่งแบบ “ตะวัรรุก” ในตะชะฮฺฮุดอะคีร ผู้ที่เห็นด้วยกับทัศนะนีคือ อิมามอะหฺมัด ร่อหิมะฮุลลอฮฺ และผู้ตามทัศนะของท่าน
สำหรับทัศนะนี้เป็นเพียงความเข้าใจของท่านอิมามอะหฺมัด โดยไม่มีหลักฐานตัวบทที่เจาะจงให้นั่งแบบ “อิฟติร็อช”ในละหมาด 2 ร็อกอะฮฺแต่อย่างใด ซึ่งขัดแย้งกับหลักฐานที่ปรากฏตามหะดิษของท่านอบีฮุมัยดฺ โดยบางกระแสของหะดิษนี้ รายงานว่า
“เมื่อท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม อยู่ในร็อกอะฮฺที่ซึ่งละหมาดจะเสร็จพอดี(ร็อกอะฮฺสุดท้าย) ท่านนั่งแบบตะวัรรุก”(บันทึกหะดิษโดยอันนะซาอีย์)
อีกกระแสหนึ่งที่รายงานจากท่านอบีฮุมัยดฺ รายงานว่า
“จนกระทั้งเมื่อการนั่งที่มีการให้สลาม ท่านนั่งแบบ “ตะวัรรุก” แล้วจึงให้สลาม”(บันทึกหะดิษโดยอบูดาวูด และอะหฺมัด)
รายงานหะดิษทั้งสองกระแส เป็นการเจาะจงว่าร็อกอะฮฺสุดท้ายไม่ว่าในละหมาด 4 ร็อกอะฮฺ 3 ร็อกอะฮฺ 2 ร็อกอะฮฺ หรือ 1 ร็อกอะฮฺ(ละหมาดวิตรฺ) จำต้องนั่งแบบ “ตะวัรรุก” ในตะชะฮฺฮุดอะคีร
สำหรับหลักฐานหะดิษของทัศนะที่ 2 ที่ว่าการนั่งตะชะฮฺฮุด ให้นั่งนั่งแบบ “อิฟติร็อช” ทั้งในตะชะฮฮุดเอาวัล และในตะชะฮฺฮุดอะคีร หะดิษดังกล่าวไม่ได้เจาะจงแบบอย่างการนั่งตะชะฮฺฮุดเอาวัล หรือตะชะฮฺฮุดอะคีรไว้แต่อย่างใด
และหลักฐานหะดิษของทัศนะที่ 3 ที่ว่าการนั่งตะชะฮฺฮุด ให้นั่งนั่งแบบ “ตะวัรรุก” ทั้งในตะชะฮฮุดเอาวัล และในตะชะฮฺฮุดอะคีรนั้น หาใช่เป็นหะดิษของท่านรสูล ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัมไม่ แต่เป็นเพียงความเข้าใจของท่านอับดุลลอฮฺ อิบนุมัสอูด และท่านอัลกอซิม อิบนิ มุฮัมมัด ซึ่งอ้างถึงท่านอับดุลลอฮฺ อิบนิ อุมัร ร่อฎียัลลอฮุอันฮุมา ที่ท่านรสูล ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม ไม่เคยนั่งแบบ “ตะวัรรุก” ในตะชะฮฺฮุดเอาวัลเลย
ส่วนการนั่งตะชะฮฺฮุดในตะชะฮฮุดเอาวัล ให้นั่งแบบ “อิฟติร็อช” และในตะชะฮฺฮุดอะคีร ให้นั่งแบบ “ตะวัรรุก” นั้น ซึ่งเป็นทัศนะของอิมามชาฟิอีย์ เป็นทัศนะที่ถูกต้องและใกล้เคียงสุนนะฮฺของท่านรสูล ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม มากที่สุด เพราะหลักฐานต่างๆ เกี่ยวกับการละหมาดของท่านรสูล ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม นั้น บ่งชี้อย่างชัดเจนว่า การนั่งตะชะฮฺฮุดเอาวัล ท่านรสูล ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม นั่งแบบ “อิฟติร็อช” สำหรับตะชะฮฺฮุดอะคีรนั้น ท่านรสูล ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม นั่งแบบ “ตะวัรรุก” โดยไม่มีจำแนกการนั่งระหว่างละหมาดที่มี 2 ชะตะชะฮฺฮุด หรือละหมาดที่มีตะชะฮุดเดียว
เพิ่มเติม
ผู้ที่มีทัศนะว่าการนั่งแบบอิฟติร็อชในตะชะฮฺฮุดอะคีร ในละหมาดที่มี 2 ร็อกอะฮฺ โดยอาศัยหลักฐานหะดิษที่บันทึกโดยนะซาอีย์ จากหนังสือ “ศิฟะตุเศาะลาตินนบี” หน้าที่ 155
والله أعلم بالصواب
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น