สถานะหะดิษว่าด้วยความประเสร็ฐของสูเราะฮฺยาซีน

           สูเราะฮฺยาซีนเป็นสูเราะฮ์หนึ่งของคัมภีร์อัลกุรอาน เป็นสูเราะฮฺมักกียะฮฺ สูเราะฮฺที่ 36 มีทั้งหมด 83 อายะฮฺ  ซึ่งมุสลิมในบ้านเรานิยมนำสูเราะฮฺยาซีนมาอ่านในพิธีกรรมต่างๆทางศาสนา เช่น  พิธีขึ้นบ้านใหม่ พิธียกเสาเอก พิธีอิซ๊กุโบร์ พิธีทำบุญบ้านคนตาย หรือจะเป็นการอ่านสูเราฮฺยาซีนให้แก่ผู้ที่ป่วยหนักใกล้ตาย หรือหลังจากเสียชีวิตไปแล้วก็ตาม ทั้งยังมีการอ่านสูเราะฮฺยาซีนเป็นประจำในคืนวันศุกร์อีกด้วย โดยเข้าใจว่าพิธีกรรมต่างๆที่ปฏิบัติสืบต่อกนมานั้นเป็นแบบฉบับของท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิ วะซัลลัม

สำหรับการอ่าน การท่องจำ และการนำสิ่งที่อยู่ในอัลกุรอานนั้นอันรวมถึงสูเราะฮฺยาซีนมาปฏิบัติอย่างเคร่งคลัด ไม่ว่าอายะฮฺใด หรือสูเราะฮฺใดของอัลกุรอาน เป็นสิ่งจำเป็นต่อมุสลิมทุกคน ดั่งเช่นบรรดาเศาะหาบะฮฺ และชนรุ่นก่อนกระทำกันมา  ซึ่งท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิ วะซัลลัม ได้กล่าวเอาไว้ว่าผู้ที่อ่าน 1 ตัวอักษรจากคัมภีร์อัลกุรอาน ผู้นั้นพระองค์อัลลอฮฺ ศุบฮานะฮูวะตะอาลา จะตอบแทน 1 ความดี ซึ่ง 1 ความดี เท่ากับ 10 ความดี ดังหะดิษที่รายงานจากท่านอับดุลลอฮฺ บุตรของมัสอูด เล่าว่า

“บุคคลใดที่อ่านหนึ่งตัวอักษรจากคัมภีร์อัลกุรอาน สำหรับเขาจะได้หนึ่งความดี ซึ่งหนึ่งความดีเท่ากับสิบความดี ฉันไม่ได้กล่าวว่า อลิฟลามมีม หนึ่งตัวอักษร แต่ทว่า อลิฟ (เท่ากับ) หนึ่งตัวอักษร ลาม หนึ่งตัวอักษร และมีม หนึ่ง อักษร” (บันทึกหะดิษโดยติรฺมีซีย์ หะดิษเลขที่ 2835)

ดังนั้นมุสลิมคนใดอ่านเพียง 1 อักษร จากสูเราะฮฺยาซีน เขาผู้นั้น พระองค์อัลลอฮฺ ศุบฮานะฮูวะตะอาลา จะตอบแทน 1 ความดี และ 1 ความดี เท่ากับ 10 ความดี เหมือนอย่างที่เขาอ่านอักษรหนึ่งอักษรใดในสูเราะฮฺอื่นๆ ของคัมภีร์อัลกุรอาน

แต่สำหรับการนำสูเราะฮฺยาซีนมาอ่านเป็นหมู่คณะหรือปัจเจกชน เป็นการเฉพาะเจาะจงเวลา และสถานที่เป็นพิธีกรรมต่างๆ หรือนำมาอ้างอิงเป็นหลักฐานถึงผลบุญหรือความประเสริฐของการอ่านสูเราะฮ์ยาซีนนั้น จำต้องอาศัยหลักฐานจากอัลกุรอาน หรือหะดิษที่เศาะเฮียะฮฺ จึงจะนำมาเป็นหลักฐานอ้างอิงเป็นบทบัญญัติศาสนาได้ 

แต่จากการตรวจสอบหะดิษที่กล่าวถึงผลบุญมากมายหรือความประเสร็ฐของการอ่านสูเราะฮฺยาซีนของนักวิชาการศาสนา กลับไม่พบหะดิษที่เศาะเฮียะฮฺที่กล่าวถึงเรื่องนี้สักบทเดียว แต่กลับเป็นหะดิษที่มีสถานะเฎาะอิฟและเมาฎัวอฺทั้งสิ้น ซึ่งขอนำเสนอหะดิษที่กล่าวถึงผลบุญหรือความประเสร็ฐของการอ่านสูเราะฮฺยาซีนพร้อมสถานะและสาเหตุ ดังจะกล่าวต่อไปนี้

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

<º))))><.<º))))><.<º))))><.<º))))><.<º))))><.<º))))><.<º))))><.<º))))><.<º))))><.<º))))><.

 “ทุกๆสิ่งมีหัวใจ และหัวใจของอัลกุรอานคือสูเราะฮฺยาซีน และบุคคลใดที่อ่านสูเราะฮฺยาซีน พระองค์อัลลอฮฺทรงบันทึกการอ่านสูเราะฮฺยาซีนของเขาเท่ากับการอ่านอัลกุรอาน(ทั้งเล่ม) ถึง 10 จบด้วยกัน” (บันทึกโดยติรมีซีย์ หะดิษที่ 2812 และอัดดาริมีย์ หะดิษที่ 3282)

>***สถานะของหะดิษ...เมาฎัวอฺ...<

{หนังสือ เฎาะอีฟุสุนะนิตติรฺมีซีย์ หน้า 343-344 หะดิษที่ 543 }

มีสาเหตุดังนี้

-นักรายงานหะดิษที่ชื่อฮารูน มีชื่อรองว่า อบู มุหัมมัด เป็นตาบิอีน รุ่นอาวุโส เป็นบุคคลที่มัจญ์ฮูล(นักรายงานหะดิษผู้นั้นไม่ถูกรู้จักตัวตนหรือบุคลิกภาพ หรือรู้จักบุคลิกภาพของเขา แต่ไม่รู้จักนิสัยใจคอของเขา)

-นักรายงานหะดิษที่ชื่ออัลหะซัน บุตรของศอลิหฺเป็นบุคคลที่เชื่อถือได้ มีความร็ และเป็นนักอิบาดะฮฺ แต่ถูกกล่าวหาว่าเป็นชีอะฮฺ(หนังสือ ตักรีบุตตะฮฺซีบ หน้า569)

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

“บุคคลใดที่เข้าที่เข้ากุบูรฺ จากนั้นเขาอ่านสูเราะฮฺยาซีน โทษทัณฑ์ของชาวกุบูรฺจะถูกลดหย่อนลงในวันนั้น และสำหรับเขา จะได้รับความดีงามเท่ากับจำนวนของผู้ตายที่อยู่ในกุบูรฺ” (บันทึกหะดิษโดยษะอฺละบีย์)

>***สถานะของหะดิษ...เมาฎัวอฺ...<

{หนังสือสิลสิละตุล อะหาดีษิฎเฎาะอีฟะฮฺ วัลเมาฎูอะฮฺ เล่ม 3 หน้า 397-398ข }

มีสาเหตุดังนี้

-นักรายงานหะดิษนี้ที่ชื่ออับยูบ อบู บุตรของมุดร็อก ท่านอิบนุ มะอีน กล่าวว่า เขาเป็นจอมโกหก

-นักรายงานหะดิษนี้ที่ชื่อ อบูอุบัยดะฮฺ ท่านอิบนุ มะอีนกล่าวว่า เขาเป็นบุคคลที่ไม่ถูกรู้จัก

-นักรายงานหะดิษนี้ที่ชื่ออะหฺมัด อัรฺเราะยาฮีย์ ชื่อเต็ม คือ อะหฺมัด บุตร ของยะซีด บุตรของยะซีด บุตรของดีนารฺ ท่านบัยหะกีย์กล่าวว่า เขาเป็นบุคคลที่ไม่ถูกรู้จัก

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

“บุคคลใดที่ไปเยี่ยมกุบูรฺพ่อแม่ของเขาทุกๆวันศุกร์ จากนั้นเขาก็อ่านยาซีนให้แก่บุคคลทั้งสอง หรือ บุคคลหนึ่งจากทั้งสองเช่นนั้น เขาจะได้รับการอภัยโทษเท่ากับทุกๆอายะฮฺ หรือทุกๆตัวอักษร(ของสูเราะฮิยาซีน)”

>***สถานะของหะดิษ...เมาฎัวอฺ...<

{หนังสือสิลสิละตุล อะหาดีษิฎเฎาะอีฟะฮฺ วัลเมาฎูอะฮฺ เล่ม 1 หน้า 66-67ข }

มีสาเหตุดังนี้

-นักรายงานหะดิษนี้ที่ชื่อยะฮฺยา บุตรของสุลัยม์ อัฎฎออิฟีย์ เป็นคนพูดจริง แต่เขาเป็นบุคคลที่มีความจำไม่ดี

-นักรายงานหะดิษนี้ที่ชื่อฮิชาม บุตรของอุรฺวะฮฺ บุตรของอุรฺวะฮฺบุตรของซุบัยร์ บุตรของอัลเอาวาม อัลอะสะดีย์ เป็นบุคคลที่เชื่อถือได้ และเป็นบุคคลที่เข้าใจศาสนา แต่บางครั้งก็ปิดบังอำพลาง

(หนังสือตักรีบุตตะฮฺซีบ หน้า 597 และ 573)

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

“บุคคลใดที่อ่านสูเราะฮฺยาซีนหนึ่งจบ ประหนึ่งเขาอ่านอัลกุรอานครบ 10 จบ” (บันทึกหะดิษโดยบัยหะกีย์ หะดิษที่ 2459)

>***สถานะของหะดิษ...เมาฎัวอฺ...<

{หนังสือเฎาะอีฟุล ญามิอฺ หน้า 883  หะดิษเลขที่ 5786 }

มีสาเหตุดังนี้

-อิสมาอีล บุตรของอัยยาช ผู้รายงานหะดิษนี้ มีชื่อรองว่า อบู อุตบะฮฺ เขาสิ้นชีวิตใน ฮ.ศ.ที่81 หรือ 82 เขาเป็นบุคคลเชื่อถือได้ ในเรื่องการรายงานหะดิษเฉพาะที่เป็นชาวเมืองของเขาเท่านั้น(เมืองชาม) ส่วนอื่นจากชาวเมืองของเขานั้น เขามักนำหะดิษมาปะปนผสมปนเป

-อบู หาติม กล่าวว่า ท่านอิสมาอีล บุตรของอัยยาช เป็นผู้ท่องจำที่เชื่อถือได้ในเรื่องหะดิษ ทว่าขณะช่วงอาวุโส เขามักจะเปลี่ยนสิ่งที่ได้ท่องจำมา อย่างนำสายรายงานหะดิษบทหนึ่งไปรวมอยู่กับสายรายงานของหะดิษอีกบทหนึ่ง หรือนำตัวบทหนึ่งไปรวมกับของหะดิษอีกบทหนึ่ง..

(หนังสือตักรีบุต ตะฮฺซีบ หน้า 109)

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

"บุคคลใดที่ได้ยินสูเราะฮฺยาซีน เขาจะได้รับเท่ากับ 20 ดีนารฺในหนทางของอัลลอฮฺ บุคคลใดอ่านสูเราะฮฺยาซีน เขาจะได้รับเท่ากับการประกอบพิธีหัจญ์จำนวน 20 ครั้ง บุคคลใดเขียนและดื่มจาก(ร่องรอยการเขียน)สูเราะฮฺยาซีน ความเชื่อมั่น(ยะกีน) จำนวน 1,000 รัศมีจำนวน 1,000 ความจำเริญจำนวน 1,000 ความเมตตาจำนวน 1,000 และริสกีจำนวน 1,000 จะเข้าสู่ภายในท้องของเขา ทุกๆความชั่วร้าย และทุกๆโรคจะหมดไปจากตัวเขา” (อิบนุ เญาซีย์ นำมาจากรายงานของอัล เคาะฏีบ ในหนังสือตารีค บัฆดาด”

>***สถานะของหะดิษ...เมาฎัวอฺ...<

มีสาเหตุดังนี้

-นักรายงานที่รายงานหะดิษนี้ ที่ชื่ออิสมาอีล บุตรของยะห์ยา บุตรของอุบัยดุลลอฮฺ หรืออบู ยะหฺยา อัตตีมีย์ ซึ่งท่านอบู อลีย์ อัล หาฟิซกล่าวว่า เขาเป็นจอมโกหก ท่านอัดดารุกฏนีย์กล่าวว่า เขาเป็นจอมโกหก และบุคคลที่ถูกละทิ้ง(มัตรูก)

{หนังสือกิตาบุลเมาฎูอาต เล่ม 1 หน้า 403)

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

“บุคคลใดที่อ่านสูเราะฮฺยาซีน 1 จบ ประหนึ่งว่าเขาอ่านอัลกุรอานครบ 2 จบ” บันทึกหะดิษโดยบัยหะกีย์)

>***สถานะของหะดิษ...เมาฎัวอฺ...<

(หนังสือเฎาะอีฟุล ญามิอฺ หน้า 835 หะดิษเลขที่ 5789 และหนังสือ อัลกัชฟุลอิลาฮีย์ เล่ม 1 หน้า 822)

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

“บุคคลใดที่อ่านสูเราะยาซีนให้แก่ผู้ใกล้จะสิ้นชีวิต พระองค์อัลลอฮฺจะทำให้ความง่ายดายขระวิญญาณออกจากร่างกายของเขา”

>***สถานะของหะดิษ...เฎาะอิฟ...<

(หนังสือเฎาะอีฟ ชื่อ อัตตันซียะฮฺ เล่ม 1 หน้า 303)

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

“บุคคลใดทีหัวใจเขาแข็งกระด้าง เช่นนั้น เขาจงเขียนสูเราะฮฺยาซีน และอัลกุรอานภายในแก้วน้ำด้วยหญ้าฝรั่น จากนั้นให้เขาดื่มจากแก้วนั้น” (บันทึกหะดิษโดยหากิม หะดิษเลขที่ 3603 และบัยหะกีย์ หะดิษที่ 2468)

>***สถานะของหะดิษ...เฎาะอิฟ...<

(หนัวสืออัลมุชตะฮิรฺ เล่ม 1 หน้า 25)

มีสาเหตุดังนี้

-ท่านหาติมกล่าวว่า ท่านหะซัน บุตรของหะซัน อัลอะเราะนีย์ผู้รายงานหะดิษนี้ เป็นบุคคลที่พุดไม่จริง และเขายังเป็นผู้นำของลัทธิชีอะฮฺด้วย

-ท่นอิบนุ อะดีย์กล่าวว่า หะดิษนี้ ไม่ส่อเค้าว่าจะคล้ายหะดิษที่เชื่อถือได้

-ผู้ทีกล่าวหะดิษข้างต้นไม่ใช่ท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม แต่เป็นคำพูดของท่านมุหัมมัด บุตรของอาลีย์ บุตรของอัลหุซัยน์ บุตรของอาลีย์ บุตรของอบูฏอลิบ เป็นบุคคลเชื่อถือได้ สถานะเป็นตาบิอีน

-หะดิษสิ้นสุดที่ตาบิอีน เรียกว่าหะดิษมักฏูอฺ ซึ่งไม่อนุญาตให้นำมาเป็นหลักฐานอ้างอิงในด้านตัวบทบัญญัติศาสนา”(หนังสือตัยสีร มุศเฏาะละหิลหะดิษ หน้า 133)

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

“บุคคลใดที่อ่านสูเราะฮฺยาซีนเพื่อแสวงหาความโปรดปรานของอัลลอฮฺ พระองค์อัลลอฮฺทรงอภัยโทษความผิดของเขาที่เกิดขึ้นในอดีต ดังนั้น พวกท่านจงอ่านสูเราะฮฺยาซีนให่แก่ผู้ใกล้จะตายของพวกท่านเถิด” (บันทึกโดยบัยหะกีย์ หะดิษเลขที่ 2458)

>***สถานะของหะดิษ...เฎาะอิฟ...<

(หนัวสือเฎาะอีฟุล ญามิอฺ หน้า 834 )

มีสาเหตุดังนี้

-หะดิษบทนี้ ถือเป็นหะดิษมุงเกาะฏิอฺ คือหะดิษที่ผู้รายงานคนหนึ่งในสายรายงานช่วงก่อนหน้าขาดหายไปจากสายรายงงานเพียงแห่งเดียว กล่าวคือ ท่านสุลัยมานซึ่งเป็นบิดาของท่านอัลมุอฺตะมิรฺได้ยินหะดิษข้างต้นจากชายคนหนึ่งซึ่งไม่รู้ว่าเป็นใคร ทั้งที่เขาเป็นบุคคลที่ได้รับหะดิษดังกล่าวจากท่านมะอฺกิลซึ่งเป็นเศาะหาบะฮฺ เมื่อไม่รู้ว่าชายผู้นั้นเป็นใครจึงทำให้การรายงานหะดิษขาดช่วงไป

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

รายงานจากท่านอิบนุ มัสอู๊ดเล่าว่า ท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า

“บุคคลใดที่อ่านสูเราะฮฺยาซีนในคืนหนึ่ง ครั้นรุ่งเช้าสำหรับเขาถูกอภัยโทษ” (บันทึกโดยอบูนุอัยม์)

>***สถานะของหะดิษ...เฎาะอิฟ...<

(หนัวสือเฎาะอีฟุล ญามิอฺ หน้า 835 , หนังสืออัตตะอักกุบาตร โดยอิมามสุยูฏีย์ เล่ม 1 หน้า 8 และหนังสือ ตัรตีบุลเมาฎูอาต โดยอิมามอัซซะฮะบีย์ เล่ม 1 หน้า 146)

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

“บุคคลใดที่อ่านสูเราะฮฺยาซีนในคืนหนึ่ง ครั้นรุ่งเช้า สำหรับเขาจถูกอภัยโทษ และบุคคลใดที่อ่านสูเราะดุคอนในคืนวันศุกร์ ครั้นรุ่งเช้าสำหรับเขาจะถูกอภัยโทษเช่นกัน” (อิบนุเญาซีย์ นำมาจากรายงานของอิบนุ อบูดาวูด ในหนังสือฟะฎออิลุลกุรอาน)

>***สถานะของหะดิษ...เฎาะอิฟ...<

(หนัวสือเฎาะอีฟุล ญามิอฺ หน้า 834 )

มีสาเหตุดังนี้

-นักรายงานหะดิษที่รายงานหะดิษนี้ ที่ชื่อ มุหัมมัด บุตรของวะกะรียา เป็นชาวเมืองอัลบัศเราะฮฺ เขาเป็นนักเล่านิยาย ท่านดารุกุฏนีย์กล่าวว่า หะดิษที่เขารายงานไม่ถุกยอมรับ

(หนังสือ กิตาบุลเมาฎูอาต เล่ม 1 หน้า 402-403)

><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º> ><((((º>

“พวกท่านจงอ่านสูเราะฮฺยาซีนให้แก่บุคคลที่ใกล้จะสิ้นชีวิตเถิด” (บันทึกโดยอบูดาวูด หะดิษเลขที่ 2714 อะหฺมัด หะดิษที่ 19427 และอิบนุมาญะฮฺ หะดิษที่ 1438)

>***สถานะของหะดิษ...เฎาะอิฟ...<

มีสาเหตุดังนี้

-นักรายงานที่เป็นบิดาของอบูอุษมาน ที่รายงานหะดิษนี้ เป็นบุคคลที่ไม่ปรากฏชื่อในตำราเกี่ยวกับนักรายงานหะดิษเล่มใดเลย (มัจญ์ฮูล)

-สายรายงานหะดิษสับสน ซึ่งหะดิษข้างต้นที่บันทึกโดยอะหฺมัดกล่าวว่า “ท่านอุษมานรายงานหะดิษจากบิดาของเขา และบิดาของเขาได้รับรายงานจากท่านมะอฺกิล บุตรของยะสารฺ” แต่บางกระแสกลับมีรายงานว่า “ท่านอุษมานได้รับรายงานหะดิษจากท่านมะอฺกิล บุตรยะสารฺ โดยไม่ได้ระบุว่าได้รับรายงานมาจากบิดาของเขาเช่นกระแสแรก”

-หะดิษที่บันทึกโดยอบูดาวูด เป็นหะดิษมุงเกาะฏิอฺ คือหะดิษที่ผู้รายงานคนหนึ่งในสายรายงานช่วงก่อนหน้าขาดหายไปจากสายรายงานเพียงแห่งเดียว คือท่านอุษมานได้ยินจากชายคนหนึ่งซึ่งไม่รู้ว่าเป็นใครทั้งที่เขาเป็นบุคคลที่จะต้องรับหะดิษจากท่านมะอฺกิลซึ่งเป็นเศะหาบะฮฺ ทำให้การรายงานขาดช่วงไป

-ท่านดารุฏนีย์กล่าวว่า “สายสืบหะดิษข้างต้นถือว่าเฎาะอิฟ ตัวบทหะดิษไม่ชัดเจน และหะดิษที่เกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวไม่พบว่าถูกต้องเลยแม้แต่บทเดียว”

(หนังสือ เฎาะอีฟุสุนะนิอบีดาวูด หน้า316 หะดาเลขที่ 683 และหนังสือ เฎาะอีฟุลญามิอฺ หน้า 151 หะดิษที่ 1072)

≧▽≦ ≧▽≦ ≧▽≦ ≧▽≦ ≧▽≦ ≧▽≦ ≧▽≦ ≧▽≦ ≧▽≦ ≧▽≦ ≧▽≦  ≧▽≦ 

จึงสรุปได้ว่าหะดิษที่กล่าวถึงผลบุญหรือความประเสร็ฐของการอ่านยาซีน มีสถานะเฎาะอิฟและเมาฎัวอฺทั้งสิ้น ไม่สามารถนำมาเป็นหลักฐานอ้างอิงมาเป็นบทบัญญัติศาสนาได้ ไม่ว่าการอ่านสูเราะฮฺยาซีนโดยอ้างว่าจะได้รับผลบุญเท่านั้นเท่านี้ การอ่านสูเราะฮฺยาซีนในพิธีกรรมต่างๆ อย่างอ่านในวันแต่งงาน งานศพ อะกีเกาะฮฺ เป็นต้น และการอ่านสูเราะฮฺยาซีนเป็นหมู่คณะญะมาอะฮฺ อย่างอ่านหลังละหมาดฟัรฎู ค่ำคืนนิศฟุชะบาน หรือค่ำ 27 ของเดือนรอมาฎอนก็ตาม โดยอ้างหลักฐานหะดิษที่มีสถานะเฎาะอิฟ หรือเมาฎัวอฺข้างต้น ถือเป็นการสร้างสิ่งใหม่ขึ้นมาในศาสนาโดยไม่มีแบบฉบับจากท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม และบรรดาเศาะหาบะฮฺแต่อย่างใด -------- →←

والله أعلم بالصواب

✿ ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬ ✿