การละหมาดญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺ

          การละหมาดญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺ หมายถึง เมื่อมีการละหมาดญะมาอะฮฺที่มัสยิดเสร็จสิ้นไปแล้ว จากนั้นก็มีบุคคลกลุ่มหนึ่งที่มาละหมาดญาะมาอะฮฺ ครั้งที่สอง ณ มัสยิดหลังเดียวกันนั้นอีก

การละหมาดญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺ นั้นมีความขัดแย้งในหมู่นักวิชาการ

-ฝ่ายหนึ่งมีทัศนะว่าให้ละหมาดญามาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺได้ อธิเช่นบรรดาศหาบะฮฺของท่านรสูล ศ็อลลัลลอฮุออะลัยฮิ วะซัลลัม กลุ่มหนึ่ง และกลุ่มหนึ่งจากตาบิอีน มีทัศนะว่า “ถือว่าไม่เป็นไร หากกลุ่มหนึ่งจะละหมาดญะมาอะฮฺในมัสยิดแห่งหนึ่งซึ่งการละหมาดญะมาอะฮฺแรกเสร็จสิ้นไปแล้ว” (หนังสือ ตุหฺฟะตุลอะหฺวะซีย์ เล่ม 2 หน้าที่ 8)

โดยอาศัยหลักฐาน ดังนี้

รายงานจากท่านอบูอุมามะฮฺ ร่อฎียัลลอฮุอันฮ์ เล่าวว่า

"แท้จริงท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะละยฮิ วะซัลลัม เห็นชายผู้หนึ่งละหมาด(เพียงลำพัง) ท่านรสูล จึงกล่าวว่าไม่มีผู้ใดจะเศาะดะเกาะด้วยการไปละหมาดพร้อมกับเขากระนั้นหรือ จากนั้นชายผู้หนึ่งก็ลุกขึ้นและยืนละหมาดพร้อมกับเขา ท่านรสูลจึงกล่าวขึ้นว่า สองคนนี้ คือ ญะมาอะฮฺ"

 (บันทึกหะดิษโดยอะหฺมัด หะดิษเลขที่ 21165)

-ฝ่ายหนึ่งมีทัศนะว่าไม่ชอบให้กระทำละหมาดญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺ เช่น ท่านสาลิม บุตรของอับดุลลอฮฺ ซึ่งมีศักดิ์เป็นหลานของท่านอุมัร บุตรของค็อฏฏ็อบ(เป็นตาบิอีน)

โดยให้เหตุผลว่า กลุ่มชนซึ่งมาทีหลังจะรวมกันละหมาดญะมาอะฮฺภายหลังการละหมาดญะมาอะฮฺแรกจบสิ้นไปแล้ว ไม่พบแบบฉบับของท่านรสุลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุออะลัยฮิ วะซัลลัม ไม่ว่าจะเป็นคำพูด การกระทำ หรือยอมรับก็ตาม และไม่พบการกระทำของบรรดาเศาะหาบะฮฺแต่อย่างใด

รายงานจากท่านสุหฺนูน จากท่านอิบนุล กอสิม จากท่านมาลิก จากท่านอับดุลลอฮฺ บุตรของอัลมุญับบิรฺ เล่าว่า

“ฉันเข้ามัสยิดญุมุอะฮฺ(มัสยิดที่เตรียมไว้ละหมาดวันศุกร์) พร้อมกับท่านสาลิม บุตรของอับดุลลอฮฺ ซึ่งขณะนั้นผู้คน(ที่อยู่ในมัสยิด)ละหมาดเสร็จแล้ว พวกเขาก้กล่าวแก่ท่านสาลิมว่า ท่านไม่ละหมาดญะมาอะฮฺดอกหรือ ท่านสาลิมตอบว่า การละหมาด(ญะมาอะฮฺอีกครั้ง) หนึ่งจะไม่ถุกรวมเป็นครั้งที่สองในมัสยิดเดียวกัน” (หนังสือ อัลเกาลุลมุบีน ฟีอัคฏออุลมุศ็อลลีน หน่าที่ 273)

ทัศนะที่ไม่มีการละหมาดญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอธฮฺ หากไม่ทันญะมาครั้งแรก ซึ่งละหมาดพร้อมอิมามประจำมัสยิด ก็ให้เขากลับไปละหมาดญะมาอะฮฺที่บ้านของตนเอง

หรือหากผู้ละหมาดที่มาไม่ทันญะมาอะฮฺ ให้ต่างคนต่างละหมาด โดยไม่ต้องละหมาดญะมาอะฮฺ ณ มัสยิดแห่งนั้น

หรือให้ผู้ที่ละหมาดญะมาอะฮฺครั้งแรกซึงละหมาดเสร็จไปแล้วนั้นมาเป็นมะมูม หรืออิมามให้แก่เขา

รายงานจากท่านอิบรอฮีม เล่าว่า

“แท้จริงท่านอัลเกาะฮฺ และท่านอัลอัสวัดมาพร้อมกับท่านอิบนุมัสอูดเพื่อไปยังมัสยิด ขณะนั้นผู้คน ซึ่งละหมาดเสร็จแล้วออกมายังพวกเขา เช่นนั้นท่านอิบนุมัสอูดกลับไปยังบ้านของพวกเขาพร้อมกับเขาทั้งสอง จากนั้นท่านก็ยืนด้านขวา และอีกคนหนึ่งยืนด้านซ้ายของเขา แล้วเขาก้เป็นอิมามนำละหมาดเขาทั้งสอง”

 (บันทึกโดยอับดุรฺเราะซาก หะดิษที่ 9380)

 ท่านอมามชาฟอีย์กล่าวว่า

"เมื่อมัสยิดใดมีอิมามประจำมัสยิด และปรากฏว่าบุคคลที่มาไม่ทันละหมาด (ญะมาอะฮฺครั้งแรก) ซึ่งละหมาดเสร็จไปแล้ว เช่นนั้นให้พวกเขาต่างคนต่างละหมาด ฉันไม่ชอบให้พวกเขาละหมาดญะมาอะฮฺอีก(เป็นครั้งที่สอง) (แต่ถ้าพวกเขาจะละหมาดเป็นญะมาอะฮฺ) การละหมาดญะมาอะฮฺของพวกเขาถือว่าใช้ได้ แต่ถือว่าน่ารังเกียจ สำหรับพวกเขา เพราะสิ่งดังกล่าว ไม่พบว่าชาวสลัฟกระทำเช่นนั้นก่อนหน้านี้ อีกทั้งบางคนในหมู่พวกเขายังตำหนิการกระทำเช่นนั้นอีกด้วย" 

 (หนังสืออัลเกาลุลมุบีน ฟีอัฏออุลมุศ็อลลีน หน้าที่ 271-272)

والله أعلم بالصواب                 

 ✿ ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬ ✿