การแปรงฟันหรืออัสสิวากตามบทบัญญัติอิสลาม

การแปลกฟัน ภาษาอาหรับเรียกว่า อัสสิวาก ซึ่งตามหลักภาษาหมายถึง การถูและเครื่องมือที่ใช้ถูหรือแปรง และตามหลักศาสนา คือ ใช้ไม้หรือที่เสมือนกับไม้ เช่น ยาสีฟันหรือสบู่ ใช้กับฟันและบริเวณอยู่รอบๆ ฟัน เพื่อให้คราบเหลืองๆ และอย่างอื่นหายไปจากฟัน

การแปลงฟันนั้นถือเป็นส่วนหนึ่งจากสุนนะฮฺนุลฟิฏเราะฮฺ หรือแนวทางตามธรรมชาติซึ่งเป็นส่วนหนึ่งจากสุนนะฮฺหรือศาสนา เพราะมันเป็นสาเหตุที่จะทำให้ปากสะอาด และเป็นสิ่งที่จำเป็นที่ผู้กระทำจะได้รับความพอพระทัยจากพระองค์อัลลอฮฺ

ท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม กล่าวว่า

“การแปรงฟันนั้นทำให้ปากสะอาด ได้รับความพอพระทัยจากผู้อภิบาล” (บันทึกหะดิษโดยอิมามอะหฺมัด และอันนะซาอี)

การแปรงฟัน ไม่ได้เจาะจงเวลาหนึ่งเวลาใด และสภาพใดโดยเฉพาะมันเป็นสุนัตในทุกเวลา ถือเป็นสุนนะฮฺมุอักกะดะฮฺไม่ใช่เป็นเรื่องจำเป็น(วาญิบ)แต่ประการใด

ท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม กล่าวว่า

“หากฉันไม่กลัวว่าจะเกิดความลำบากแก่ประชาชาติของฉันแล้วละก็ แน่นอนฉันต้องใช้ให้พวกเขาแปรงฟันทุกๆ การอาบน้ำละหมาด” (บันทึกหะดิษโดยอัลบุคอรี อันนะซาอี และอิบนุคุซัยมะฮฺ)

ท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม กล่าวว่า

“แน่นอน ฉันต้องใช้ให้พวกเขาแปรงฟันพร้อมๆกับทุกๆการอาบน้ำละหมาด” (บันทึกโดยบุคอรีย์ และอิมามอะหฺมัด)

นักนิติศาสตร์บางท่านได้กล่าวว่า “บรรดานักวิชาการได้มีมติเห็นตรงกันว่า การแปรงฟันนั้นเป็นสุนนะฮฺมุอักกะดะฮฺ เพราะสาสนาบัญญัติได้ส่งเสริม และท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม ได้ปฏิบัติเป็นประจำและส่งเสริมให้กระทำ"

ซึ่งตามทัศนะของกลุ่มอัลฮะนะฟียะฮฺ ทุกการอาบน้ำละหมาดขณะบ้วนปาก และถือเป็นส่วนหนึ่งจากบรรดาความประเสริฐของการอาบน้ำละหมาดก่อนที่จะบ้วนปาก ตามทัศนะของกลุ่มอัลมาลิกียะฮฺ

ในทัศนะของกลุ่มอัชชาฟิอียะฮฺ ถ้าเขาลืมแปรงฟันในขณะบ้วนปากในการอาบน้ำละหมาด ก็ส่งเสริมให้แปรงฟันก่อนที่จะละหมาด และตามทัศนะอัลฮะนาบิละฮฺ ถือว่าเป็นสุนนะฮฺที่ส่งเสริมทุกๆการละหมาด
และนอกจากขณะอาบน้ำละหมาดแล้ว การแปรงฟันถือเป็นสุนนะฮฺอีกขณะที่ปากและฟันเปลี่ยนสภาพด้วยการนอน กินอาหาร หรือหิว หรือหยุดพูดเป็นเวลานาน หรือพูดมาก และให้เอาสภาพอื่นเทียบกับการนอนเมื่อปากเปลี่ยนแปลง หรือฟันเป็นสีเหลือง และยังเน้นในขณะเมื่อจะอ่านอัลกุรอาน หรือวิชาการทางศาสนา หรือเพื่อการระลึกถึงพระองค์อัลลอฮฺ ศุบฮานะฮูวะตะอาลา

รายงานจากท่านฮุซัยฟะฮฺ ร่อฎียัลลอฮุอันฮุ เล่าว่า

“ปรากฏว่า ท่านรสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม นั้น เมื่อท่านได้ลุกขึ้นมาจากที่นอนในเวลากลางคืน ท่านจะใช้แปรงถูในปากของท่าน” (บันทึกหะดิษโดยบุคอรีย์ มุสลิม อบูดาวูด)

กลุ่มอัชชาฟิอียะฮฺ ได้เพิ่มเติมว่า ส่งเสริมให้จิ้มระหว่างฟันก่อนที่จะแรงฟันและหลังแปรงฟัน และอันเนื่องจากมีรอยอาหารติดอยู่

รายงานจากท่านหญิงอาอิชะฮฺ ร่อฎียัลลอฮุอันฮา เล่าว่า

“ปรากฏว่าท่านนบี  ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม เมื่อท่านได้เข้าบ้านของท่าน ท่านก็จะเริ่มแปรงฟัน” (บันทึกหะดิษโดยมุสลิม อบูดาวูด)

รายงานจากท่านหญิงอาอิชะฮฺ ร่อฎียัลลอฮุอันฮา เล่าว่า

“ปรากฏว่าท่านนบี  ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม จะไม่นอนตอนกลางคืนหรือกลาวงวัน แล้วท่านตื่นขึ้น นอกจากท่านได้แปรงฟันก่อนที่ท่านจะอาบน้ำละหมาด” (บันทึกหะดิษโดยอะหฺมัด และอบูดาวูด)

วิธีแปรงฟัน

        ให้แปรงฟันด้วยมือขวา โดยเริ่มจากด้านขวาของปากก่อน ตามขวางของฟัน ทั้งด้านนอกและด้านใน จากฟันด้านหน้าไปสู่ฟันกราม และเลื่อนมาตรงกลาง แล้วด้านซ้าย และตามยาวของลิ้น การแปรงตามยาวของฟันก้ใช้ได้ แต่ถือว่าน่าเกลียด เพราะมันอาจจะทำให้มีเลือดไหล และทำให้เกิดความเสียหายที่โคนฟันได้

ส่วนลิ้นนั้น ส่งเสริมให้แปรง หรือถูตามยาว ดังที่อิบนุ ดะกีกิลอีด ได้กล่าวเอาไว้โดยอ้างหลักฐานด้วยสายรายงานที่บันทึกอยู่ในหนังสือสุนันของอบีดาวูด

รายงานจากท่านหญิงอาอิชะฮฺ ร่อฎียัลลอฮุอันฮา เล่าว่า

“ปรากฏว่าท่านนบี  ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม ชอบทำขางขวาก่อนในการสวมรองเท้า หวีผม ทำความสะอาด และในทุกสภาพ” (มุตตะฟะกุนอะลัยฮฺ)

ท่านนบี  ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม กล่าวว่า

“เมื่อพวกท่านแปรงฟัน พวกท่านจงแปรงฟันตามขวางของฟัน” (บันทึกหะดิษโดยอบูดาวูด)

กลุ่มอัลฮะนาบิละฮฺ ได้กล่าวว่า ให้เริ่มจากฟันกรามด้านขวาด้วยมือซ้ายของเขา และการแปรงฟันจะกระทำได้ ด้วยไม้อินทผลัมนุ่มๆ หรือไม้อย่างอื่น เอาน้ำใส่ให้ชุ่มปาก โดยไม่ทำให้เกิดแผล ไม่ให้เป็นอันตราย และไม่ทำให้แตกหัก เช่น ใช้ไม้ข่อย หรือแปรงสีฟัน ที่ดีแล้วควรใช้ไม่ข่อย แล้วก็จากก้านอินทผลัม  หรือไม้กลิ่นหอม หรือไม้แข็งอ่อนนุ่มเมื่อถูกน้ำ หรือไม้หอม

ท่านอาลี ร่อฎียัลลอฮุอันฮุ ได้กล่าวว่า การแปรงฟันด้วยนิ้วชี้ หรือหัวแม่มือ ก้ถือเป็นการแปรงฟัน

รายงานจากอนัส  ร่อฎียัลลอฮุอันฮุ ว่า

“นิ้วมือก็ใช้ได้ถือเป็นส่วนหนึ่งจากการแปรงฟัน” (บันทึกหะดิษโดย อัลบัยหะกี)

 รายงานจากท่านหญิงอาอิชะฮฺ ร่อฎียัลลอฮุอันฮา เล่าว่า

“ดิฉันได้ถามว่า โอ้ท่านรสูลของอัลลอฮฺ ผู้ชายที่ปากเขาแหว่ง เขาจะแปรงฟันได้ไหม? ท่านตอบว่า “ได้ซิ” ฉันถามว่า “เขาทำอย่างไร? ท่านตอบว่า “ให้เขาเอานิ้วมือเข้าไปในปากของเขาแล้วให้เขาถูมัน” (บันทึกหะดิษโดยอัฏฏ็อบรอนี)

แต่ตามทัศนะที่ถูกต้องที่สุดของอัชชาฟิอียะฮฺ และอัลฮะนาบีละฮฺ การใช้นิ้วมือแปรงฟันนั้นไม่เกิดผล จะใช้ได้กับทุกสิ่งที่ไม่ลื่น

ให้ล้างสิ่งที่ใช้แปรงฟันด้วยน้ำเพื่อขจัดสิ่งที่มันติดอยู่

รายงานจากท่านหญิงอาอิชะฮฺ ร่อฎียัลลอฮุอันฮา เล่าว่า

 “ปรากฏว่าท่านนบี  ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะซัลลัม นั้น เคยแปรงฟัน แล้วก็ยื่นไม้แปรงฟันนั้นให้แก่ฉันเพื่อให้ฉันล้างมัน แล้วฉันก็เอามันมาเริ่มแปรงฟัน เสร็จแล้วดิฉันก็ล้างมัน และส่งไปให้ท่าน” (บันทึกหะดิษโดยอบูดาวูด)

   والله أعلم بالصواب

   
✿ ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬ ✿