สามีภรรยาที่มีการหย่ามากกว่าสามครั้ง

ตอบโดย อ.ปราโมทย์  ศรีอุทัย

ถาม
หากการหย่ากันระหว่างสามี-ภรรยาคู่หนึ่งมีมากกว่า3ครั้ง (หย่าแล้วคืนดีสมมุติว่า 5 ครั้ง) แต่การหย่านั้นบุคคลทั้ง 2 ไม่เคยรู้ฮุก่มมาก่อนเลยว่าศาสนาอนุญาติแค่ไหน และเพิ่งจะมาทราบฮุก่มภายหลัง ในขณะที่อยู่ในช่วงของการคืนดี การคืนดีนี้ใช้ได้หรือไม่ ฮุก่มเป็นอย่างไรครับ (อัลเลาะฮฺจะไม่เอาโทษกับบุคลใดที่เขาไม่รู้ การนำฮาดิษต้นนี้มาใช้เป็นที่ถูกต้องหรือไม่)

ตอบ
ปัญหาข้างต้นนี้ เป็น "ปัญหาสมมุติ" ที่ไม่น่าจะเป็นไปได้สำหรับยุคปัจจุบัน เพราะผมเชื่อว่า คงไม่มีมุสลิมคนไหนอีกแล้วที่ไม่รู้ว่า อิสลามกำหนดการหย่าที่จะคืนดีกันได้แค่ 2 ครั้งเท่านั้น ดังนั้น หากใครหย่าแล้วคืนดี, หย่าแล้วคืนดีกันถึง 4-5 ครั้งอย่างที่ถาม ผมว่าเขาเจตนามากกว่าไม่รู้แล้วละครับ เพราะอย่างน้อยถึงเขาเองจะไม่รู้ แต่พ่อแม่พี่น้องหรือเพื่อนฝูงของเขาที่ทราบข่าวการหย่า ไม่มีบ้างเลยเชียวหรือครับที่จะรับรู้หุก่มการหย่าร้างนี้ แล้วแจ้งให้เขาทราบถึงจำนวนครั้งการหย่าที่เขามีสิทธิ์จะทำได้ ?? ...

ถ้าเป็นจริงตามที่คุณเล่ามา ผมก็ไม่แน่ใจเลยครับว่า พฤติการณ์ดังกล่าวนี้จะจัดเข้าอยู่ในข่ายการทำผิดโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ที่ได้รับการอภัยหรือเปล่า ? แต่ผมกลัวว่า มันจะจัดเข้าอยู่ในข่ายการละเมิดคำสั่งเรื่องข้อบังคับให้ศึกษาเล่าเรียนเสียมากกว่า โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คนที่มีครอบครัวทุกคนจะอ้างว่าไม่รู้เรื่องนี้ไม่ได้ เพราะมันจะแสดงให้รู้ถึงความสะเพร่าอย่างรุนแรงของเขา แต่ไม่ว่าจะเป็นเพราะสาเหตุใดก็ตาม การขอกลับคืนดีหลังจากการหย่าครั้งที่ 3 แล้ว ถือเป็นโมฆะแน่นอนครับ ...