บิดอะฮ์หะสะนะฮ์ (بِدْعَةٌ حَسَنَةٌ) หรือบิดอะฮ์ดี มีแต่บิดอะฮ์ตามหลักภาษา หรือบิดอะในเรื่องทางโลกเท่านั้น
ซึ่งบิดอะฮ์ตามบทบัญญัติ หรือบิดอะฮ์ ชัรฺอียะฮ์ ในส่วนที่เกี่ยวกับเรื่องอิบาดะฮ์, เรื่องบาปเรื่องบุญ
ในส่วนนี้จะไม่มีคำว่าบิดอะฮ์หะสะนะฮ์หรือบิดอะฮ์ดี ทว่า สิ่งที่ถูกอุตริขึ้นมาใหม่ทั้งหมดในเรื่องอิบาดะฮ์และเรื่องบาปเรื่องบุญ ล้วนเป็นบิดอะฮ์ที่หลงผิดทั้งสิ้น ตามคำกล่าวของท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุ อะอละยฮิวะซัลลัม
เมื่อบิดอะฮ์ หะสะนะฮ์หรือบิดอะฮ์ดีไม่มีตามบทบัญญัติในส่วนที่เกี่ยวกับเรื่องอิบาดะฮ์แล้ว ก็ไม่สามารถนำมาเทียบกับมะศอลิห์ มุรฺสะละฮ์ (اَلْمَصَالِحُ الْمُرْسَلَةُ) ได้ แต่ให้เทียบบิดอะฮ์ ชัรฺอียะฮ์ หรือบิดอะฮ์ตามบทบัญญัติ อันเป็นบิดอะฮ์ ซัยยิอะฮ์ (بِدْعَةٌ سَيِّئَةٌ) หรือบิดอะฮ์เลว
สำหรับบิดอะฮ์ตามบทบัญญัติ หรือบิดอะฮ์ ชัรฺอียะฮ์ ( بِدْعَةٌ شَرْعِيَّةٌ) นักวิชาการอุศู้ลฯ ได้ให้คำนิยามที่ว่า
اَلْبِدْعَةُ هِىَ فِعْلُ مَا تَرَكَهُ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّى اللهِ عَلَيْهِ وَسّلَّمَ مَعَ قِيَامِ الْمُقْتَضِىْ وَانْتِفَاءِ الْمَانِعِ
"บิดอะฮ์ (ชัรฺอียะฮ์) ก็คือ การกระทำใดสิ่งที่ท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัมละทิ้ง (คือไม่ทำ) มัน ทั้งๆที่มีประเด็นส่งเสริม (หมายถึงเป็นสิ่งดีตามมุมมองผู้ที่ทำ) .. และไม่มีอุปสรรคใดๆมาขัดขวางท่าน(จากการกระทำสิ่งนั้น)"
ความหมายบิดอะฮ์ชัรฺอียะฮ์ ตามคำนิยามข้างต้นก็คือ "การทำสิ่งใดที่ประเด็นส่งเสริมให้ทำสิ่งนั้น(หมายถึง เป็นสิ่งดีในมุมมองของผู้ทำ) เคยเกิดขึ้นมาแล้วในสมัยของท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม แต่ท่านไม่กระทำสิ่งนั้น ทั้งๆที่ไม่มีอุปสรรคใดๆขัดขวาง"
สำหรับ "มะศอลิห์ มุรฺสะละฮ์ (اَلْمَصَالِحُ الْمُرْسَلَةُ)" หมายว่า "สิ่งดีๆที่ถูกละไว้, สิ่งดีๆที่ถูกปล่อยวางไว้"
หมายความว่า สาเหตุของสิ่งนั้นเคยมีมาแล้วในสมัยของท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม แต่มีการปล่อยวาง คือไม่มีกระทำสิ่งนั้นเลยในสมัยของท่านศาสดา, หรืออาจเคยมีการกระทำอยู่ระยะหนึ่งแล้วถูกปล่อยวาง คือถูกระงับหรือยุติจากการกระทำในตอนหลัง ผู้ที่ปล่อยวางสิ่งนั้นได้แก่ ท่านนบีย์มุหัมมัด ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม เนื่องจากท่านมีอุปสรรคจนไม่สามารถทำสิ่งนั้นได้
เมื่อเทียบยบิดอะฮ์ชัรฺอียะฮ์(ไม่เทียบกับบิดอะฮ์ หะสะนะฮ เพราะไม่มีในเรื่องอิบาดะฮฺ) กับมะศอลิห์ มุรฺสะละฮ์ ทั้งสองอย่างคล้ายกันจนเกือบจะเป็นเรื่องเดียวกัน
คือ เป็นสิ่งดีเหมือนกัน, ประเด็นส่งเสริมให้ทำสิ่งดีนั้นเคยเกิดขึ้นแล้วในสมัยท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัมเหมือนกัน, และท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ก็ "ไม่ทำ" สิ่งดีทั้งสองอย่างนั้นเหมือนกัน นี่คือ "จุดเหมือน" ส่วนจุดต่างของมะศอลิห์มุรฺสะละฮ์ กับบิดอะฮ์ชัรฺอียะฮ์ ก็คือ
สิ่งที่เป็นมะศอลิห์มุรฺสะละฮ์ ..ท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัมไม่ทำ "เพราะมีอุปสรรค"
ส่วนสิ่งที่เป็นบิดอะฮ์ชัรฺอียะฮ์ .. ท่านรอซู้ลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัมไม่ทำ "ทั้งๆที่ไม่มีอุปสรรค"
"มะศอลิห์ มุรฺสะละฮ์ (اَلْمَصَالِحُ الْمُرْسَلَةُ)" จึงไม่ใช่บิดอะฮฺ หะสะนะฮตามบทบัญญัติ หรือบิดอะฮ์ชัรฺอียะฮที่บางคนเข้าใจ และการกระทำของเหล่าเศาะหาะบะฮ์ หรือคอลีฟะฮ์ ก็ไม่ใช่เป็นการกระทำบิดอะฮฺหะสะนะฮ์ ที่จะนำมาเป็นหลักฐานในการทำบิดอะฮ์แต่อย่างใด แต่มันเป็นซุนนะฮ์ของบรรดาคอลิฟะฮต่างหาก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น