ตอบโดย อ. ปราโมทย์ ศรีอุทัย
ถาม
ดิฉันได้นำคำอธิบายเกี่ยงกับหะดิษที่ห้ามหมอบเหมือนอูฐให้เพื่อนคนดังกล่าวฟัง เขาบอกว่า การหมอบตามหะดิษคือการเอาเท้าหน้าของอูฐลงก่อน ไม่ว่าจะลงด้วยเข่าหรือไม่ก็ตาม หากเป็นคนก็เอามือลงก่อน การเอาเข่าลงก่อนเขาไม่เรียกว่าหมอบ และเขากล่าวว่า เนื้อความหะดิษข้างต้นที่ว่า "..ให้เขาวางมือทั้งสองของเขา(ลงพื้น)ก่อนเข่าทั้งสองของเขา"นั้นเป็นการขยายความของคนอื่นไม่ใช่คำพูดของท่านนบี และท่านอิมามบุคอรีย์ไม่ยอมรับหะดิษที่เอามือลงก่อน แต่ยอมรับหะดิษที่ให้เอาเข่าลงก่อน และการเอาเข่าลงก่อนเป็นทัศนะของนักวิชาการส่วนใหญ่ ข้ออ้างของเขาเหล่านี้ ไม่ทราบรับฟังได้ไหมค่ะ
ตอบ
เราปฏิเสธไม่ได้ว่า ปัญหาการลงสุญูดเป็นปัญหาขัดแย้งตั้งแต่ยุคเศาะหาบะฮ์มาแล้ว
เพราะฉะนั้น สิ่งที่จะตัดสินเรื่องนี้ในแง่ "การรับมาปฏิบัติ" ก็คือ ให้ยึดถือ "หะดีษที่ถูกต้อง" อันเป็นคำสั่งของท่านนบีย์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัมเป็นเกณฑ์
ซึ่งเท่าที่ผมตรวจสอบแล้วสรุปว่าสายรายงานหะดีษที่ระบุว่า ให้เอามือลงก่อน มีน้ำหนักมากกว่าสายรายงานของหะดีษที่กล่าวว่า เอาเข่าลงก่อน..
ดังการรับรองของท่านอิบนุหะญัรฺ อัล-อัสเกาะลานีย์เองในหนังสือบุลูฆุลมะรอม
ต่างกับหะดีษเรื่องเอาเข่าลงก่อนที่ไม่มีหะดีษถูกต้องแม้แต่บทเดียวมายืนยัน นอกจากรายงานการกระทำของท่านอุมัรฺ อิบนุ้ลค็อฏฏอบ ร.ฎ.เท่านั้น
ผมจึงอยากจะถามว่า แล้วเราจะปฏิเสธหะดีษที่ถูกต้องเหล่านี้หรือ ? ....
นอกจากนี้ท่านอิหม่ามมาลิกก็ได้รายงานจากท่านอัล-เอาซาอีย์ว่า
"พวกเราพบว่า บรรดาประชาชนจะวางมือของพวกเขา(ในการสุญูด) ก่อนเข่าของพวกเขา",
และท่านอิบนุอบีย์ดาวูดก็กล่าวว่า "นี่ (การสุญูดโดยเอามือลงก่อนเข่า) เป็นทัศนะของบรรดานักวิชาการหะดีษ" ..
นอกจากนั้น ท่านบุคอรีย์ ก็ยังรายงานหะดีษในลักษณะมุอัลลัก (คือมิได้ระบุสายรายงาน) จากท่านนาฟิอฺว่า
ท่านอิบนุ อุมัรฺ ร.ฎ. จะลงสุญูดโดย "เอามือลงก่อนเข่า"
.. ซึ่งหะดีษนี้ถูกรายงานโดยมีสายรายงานต่อเนื่องจากนักบันทึกหะดีษจำนวนมาก
ส่วนข้ออ้างที่ว่า
"การหมอบตามหะดีษก็คือการเอาเท้าหน้าของอูฐลงก่อน ไม่ว่าจะลงด้วยเข่าหรือไม่ก็ตาม"
เป็นคำกล่าวที่ขัดแย้งกับรูปการณ์ของหะดีษ และขัดแย้งกับคำอธิบายของนักนิรุกติศาสตร์อาหรับที่กล่าวว่า "เข่า" ของอูฐจะอยู่ที่ "เท้าหน้า" ของมัน.
ซึ่งแสดงความหมายชัดเจนว่า "เข่า" มิใช่เท้าหน้า แต่เป็นเพียง "ส่วนหนึ่ง" ของ "เท้าหน้า" ที่วางติดพื้นเป็นประจำอยู่แล้ว
ถ้าเราสังเกตุดูการทรุดตัวลงหมอบของอูฐจะเห็นได้อย่างชัดเจนว่า "สิ่งแรกสุด" ของอูฐที่สัมผัสพื้นขณะทรุดตัวลงหมอบก็คือ "เข่า" ของมัน
ท่านนบีย์จึงสั่งเราว่า อย่าทรุดตัวลงสุญูดเหมือนการทรุดตัวลงหมอบของอูฐด้วยการเอาเข่าลงก่อน แต่ให้ "สิ่งแรกสุด" ของเราที่วางลงสัมผัสพื้นขณะทรุดตัวลงสุญูดก็คือ "มือ" ..
ส่วนข้ออ้างที่ว่า คำกล่าวในหะดีษที่ว่า
"ให้เขาวางมือทั้งสองของเขาลงพื้นก่อนเข่าทั้งสองของเขา เป็นการขยายความของคนอื่น ไม่ใช่คำพูดท่านนบีย์" นั้น
เป็นข้ออ้างที่เลื่อนลอยไร้สาระ และเป็นการปฏิเสธหะดีษมัรฺฟูอฺโดยไม่มีหลักฐาน
ซึ่งผมไม่เคยเจอว่านักวิชาการหะดีษระดับโลกในอดีตท่านใดจะกล่าวอย่างนี้ ไม่ว่าท่านบุคอรีย์, ท่านอิบนุหะญัรฺ ท่านอิหม่ามนะวะวีย์, ท่านอัล-บัยฮะกีย์, ท่านอัล-หากิม, ท่านอิบนุคุซัยมะฮ์, ฯลฯ
วัลลอฮุอะอฺลัม ....
------------------------------------------------------------
การลงสุญูดอย่าหมอบลงเหมือนการหมอบลงของอูฐ
ตอบโดย อ. ปราโมทย์ ศรีอุทัย
ถาม
อัสลามูอาลัยกุม อาจารย์ค่ะ ดิฉันเคยพบหะดิษที่ห้ามมิให้ลงสุญูดเหมือนอูฐ แล้วอูฐลงเท้าหน้า หรือเท้าหลังก่อนค่ะ
ตอบ
วะอลัยกุมุสสลาม .. หะดีษที่คุณอ้างถึงเป็นหะดีษที่ถูกต้อง, รายงานมาจากท่านอบูฮุร็อยเราะฮ์ ร.ฎ. จากคำสั่งของท่านนบีย์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัมที่มีความหมายว่า
"เมื่อพวกท่านคนใดจะสุญูด เขาก็อย่าหมอบลงเหมือนการหมอบลงของอูฐ(คือวางเข่าบนพื้นก่อนอื่น แต่)ให้เขาวางมือทั้งสองของเขา(ลงพื้น)ก่อนเข่าทั้งสองของเขา" .. บันทึกโดยท่านอบูดาวูด ท่านอัน นซาอีย์และผู้บันทึกท่านอื่นๆ
ซึ่งจากจุดนี้ คุณต้องเข้าใจด้วยว่า "เข่า" ของสัตว์สี่เท้าทุกชนิดจะแตกต่างกับมนุษย์ ..
คือเข่าของมันจะอยู่ที่เท้าหน้าของมัน (ดังคำอธิบายของท่านอัฏ-เฏาะหาวีย์ในหนังสือ ชัรห์ มะอานีย์ อัล-อาษาร เล่มที่ 1 หน้า 255)...
เพราะฉะนั้น ถ้าคุณสังเกตุอูฐเวลาหมอบ ก็จะเห็นว่า สิ่ง "แรกสุด" ของมันที่สัมผัสกับพื้นก็คือ เข่าทั้งสองซึ่งอยู่ที่เท้าคู่หน้าของมัน ด้วยเหตุนี้ท่านศาสดาจึงห้ามเราจากการสุญูดด้วยอริยาบถที่คล้ายกับการหมอบลงอูฐซึ่งเป็นสัตว์ แล้วสั่งให้เราลงสุญูดด้วยการวางมือทั้งสองให้สัมผัสพื้นก่อนเข่าทั้งสองแทน ..
วัลลอฮุ อะอฺลัมครับ ...
---------------------------------------------------------
การเอาเข่าลงสุญูดก่อน
ตอบโดย อ. ปราโมทย์ ศรีอุทัย
ถาม
แล้วที่เอาเข่าลงก่อนมีหะดิษไหมครับอาจารย์
ตอบ
หะดีษเรื่องเอาเข่าลงก่อนก็มีครับ เป็นรายงานมาจากท่านวาอิล บินหุจญริน ร.ฎ. แต่เป็นหะดีษเฎาะอีฟ เพราะในสายรายงานมีชื่อท่านชะรีก บินอับดุลลอฮ์ อัล-กอฎีย์ ซึ่งท่านอัด-ดารุกุฏนีย์กล่าววิจารณ์ว่า หะดีษใดที่ท่านชะรีกรายงานมาตามลำพัง จะนำมาอ้างเป็นหลักฐานไม่ได้
และหะดีษเรื่องการลงสุญูดโดยเอาเข่าลงก่อนก็เป็นรายงานเดี่ยวของท่านชะรีก ตรงตามการวิจารณ์ของท่านอัด-ดารุกุฏนีย์ครับ
วัลลอฮุ อะอฺลัม ..
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น